pobierz - Nestor - Czasopismo artystyczne
pobierz - Nestor - Czasopismo artystyczne
pobierz - Nestor - Czasopismo artystyczne
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Sztuka sakralna Skarby kościoła w Chłaniowie<br />
Agnieszka Szykuła-Żygawska<br />
Skarby kościoła w Chłaniowie.<br />
Część pierwsza<br />
Zlokalizowana w części południowo-zachodniej<br />
archidiecezji lubelskiej (dekanat Turobin)<br />
parafia pw. św. Mateusza w Chłaniowie ma długi<br />
i interesujący rodowód. Została powołana w 1419<br />
roku i jest jedną z najstarszych na terenie archidiecezji.<br />
O jej długim trwaniu świadczą zachowane<br />
elementy wyposażenia. Są to należące do rzadkości<br />
w Polsce południowo-wschodniej późnogotyckie<br />
dalmatyki pochodzące z XVI wieku, przechowywane<br />
w Muzeum Archidiecezji Lubelskiej<br />
- Wieży Trynitarskiej. Wiadomo, że parafii w tym<br />
okresie służył niewielki kościół drewniany. Za jedną<br />
z ładniejszych z terenu archidiecezji lubelskiej<br />
uznawana jest natomiast zachowana, wzniesiona<br />
w XVII wieku dzwonnica.<br />
Chłaniów, dzwonnica przykościelna, XVII w.<br />
Architektura obecnego, również drewnianego<br />
kościoła (lata 40. XVIII w.) posiada cenne<br />
walory i pozostawała już w kręgu zainteresowania<br />
badaczy. Obecny kościół, wzniesiony przed 1746<br />
rokiem zdobi pochodzące w przeważającej części<br />
z tego czasu wyposażenie.<br />
Do rzadko spotykanych należy wezwanie<br />
kościoła - nosi on obecnie patrocinium św. Mateusza<br />
Apostoła. W dokumentach XVII- i XVIII-wiecz-<br />
nych można natomiast spotkać się z informacją, że<br />
tej parafii patronują święci Jakub, Filip i Mateusz<br />
Apostołowie.<br />
Prezentowany tekst na temat architektury,<br />
snycerki oraz malarstwa kościoła w Chłaniowie<br />
ma charakter jedynie popularyzatorski. Mam natomiast<br />
nadzieję, że pobudzi dyskusję, w trakcie<br />
której można będzie podjąć prezentowane kwestie<br />
w bardziej szczegółowy sposób.<br />
Architektura<br />
Pierwszy, wzniesiony ok. 1419 roku kościół<br />
był drewniany i nie jest znany jego wygląd.<br />
Przed 1602 rokiem został on rozebrany i wówczas<br />
wzniesiono nowy, z murowaną kaplicą. W 1671<br />
roku był on już bardzo zniszczony, ale stał jeszcze<br />
kilkadziesiąt lat. Prace przy budowie trzeciego<br />
kościoła, również drewnianego, rozpoczęto ok.<br />
1715 roku. Wiadomo, że właścicielami Chłaniowa,<br />
a zatem i kolatorami parafii w tej miejscowości<br />
w 1741 roku byli stolnik owrucki Władysław Sariusz<br />
Zaleski i przypuszczalnie jego brat, kanonik<br />
lwowski Adam Zaleski.<br />
Chłaniów, kościół pw. św. Mateusza Apostoła,<br />
sprzed 1749 r.<br />
Analizując architekturę sakralną między<br />
Wisłą a Bugiem w okresie późnego baroku, Jerzy<br />
Kowalczyk uwzględnił kościół w Chłaniowie.<br />
Stwierdził, że drewniany kościół parafialny w Chłaniowie<br />
jest trafnym przykładem naśladowania architektury<br />
murowanej, sytuując go w szeregu tak<br />
cennych obiektów jak drewniany kościół z Tomaszowa<br />
Lubelskiego.
Change language