pobierz - Nestor - Czasopismo artystyczne

Wspomnienia Pierwszy dzień okupacji mojej Małej Ojczyzny
nigdy się nie dowiedział. A tymczasem od zachodu
strzelanina się wzmagała, co gorsza, zdawała
się zbliżać. Nie trwało długo, zanim na horyzoncie
zaczęły ukazywać się chmury czarnego dymu
i słupy czerwonych płomieni. Paliła się osada przy
szosie Lublin-Wysokie, o nazwie Gierniak. Po godzinie
wszystko ucichło, a w następnej - zaczęły
dochodzić wieści z tamtego rejonu. Dziś, w dobie
telefonii komórkowej, szybkość rozchodzenia się
informacji w tamtych czasach, wydaje się być zadziwiająca.
A jednak jeszcze przed południem już
było wiadomo skąd ta strzelanina i pożary. Otóż
w tej małej miejscowości, jakaś grupka zdesperowanych
żołnierzy postanowiła dać opór nadciągającemu
od strony Lublina najeźdźcy. Mieli ręczny
karabin maszynowy, mieli jeszcze do niego amunicję.
Okopali się naprędce w rowach przy szosie
i bluzgnęli z bliskiej odległości wprost w twarz długą
serią, jak uczyli się na zajęciach, w nadjeżdżającą
kolumnę samochodów.
Zaskoczenie było całkowite, straty znaczne,
ale też przewaga Niemców ogromna. Mimo
to, dużej części obrońców Ojczyzny udało się wycofać,
jak daleko i czy w ogóle się uratowali, nie
wiadomo. Natomiast w odwecie Niemcy podpalili
osadę. Czy były jeszcze jakieś z ich strony czyny
odwetowe na ludności cywilnej? Ponoć nie było.
Dopiero znacznie później nauczyli się karać za, na
przykład obecność i działania partyzantki.
A w parę godzin po wydarzeniach w Gierniaku,
wczesnym popołudniem, naszym gościńcem
od strony Lublina zbliżała się jakaś mała kawalkada
jeźdźców. Początkowo sądziliśmy, że jest
to zabłąkany oddziałek naszego wojska. Wiedzeni
tą myślą i nadzieją, wszyscy domownicy wyszli na
skraj drogi, by zobaczyć naszych. Po chwili, kolor
mundurów, wyposażenie, a przede wszystkim
format błyszczących w słońcu hełmów, uzmysłowił
nam, że oto zbliżali się najeźdźcy naszego kraju
i mojej Małej Ojczyzny.
Szpica liczyła 10, może 12 Niemców. Jechali
na rosłych, dobrze utrzymanych koniach,
sami też rośli i uzbrojeni po zęby. Jechali wolnym
stępem, dla bezpieczeństwa kolumna rozciągała
się na przestrzeni kilkudziesięciu metrów, rozglądali
się uważnie na wszystkie strony (być może
wiedzieli już o incydencie z szosy w Gierniaku).
Karabiny pod prawym ramieniem, palce na spu-
stach. Mijając nas, jeden z pierwszej trójki zawołał
gromkim głosem łamaną polszczyzną: „ręce z kieszeni!”.
Mój ojciec i mąż siostry stali za mną, ja byłem
ciekawszy od nich. Gdy spojrzałem na szwagra,
wyjmował właśnie ręce z kieszeni. Często je
tam trzymał. Niemcom w tym momencie, zwyczaj
ten jednak się nie spodobał. Szpica przejechała
już bez uwag. Jednak nie było to najrozsądniejsze
z naszej strony, wychodzić wrogowi naprzeciw,
mogli wszak pomyśleć, że ich witamy. Bez okrzyków
i kwiatów, jak w Bydgoszczy, Toruniu i wielu
miastach zachodniej Polski, ale jednak wyszliśmy.
Co prawda, wówczas jeszcze nie wiedzieliśmy, że
w niedalekiej przyszłości taka ciekawość często
będzie przez butnych „panów Europy” źle rozumiana.
To wszystko dopiero miało nadejść.
Tymczasem, po kilkunastu minutach, nadjechał
motocykl z przyczepą. W koszu pojazdu
siedział Niemiec z ręcznym karabinem maszynowym,
na tylnym siedzeniu - drugi Niemiec trzymał
gotowy do strzału pistolet maszynowy. Po chwili
motocykl powrócił, by poprowadzić całą kawalkadę
samochodów ciężarowych wyładowanych wojskiem
i jakimś sprzętem. Od tej pory, aż do opanowania
Polski, te zmotoryzowane watahy jeździły
po naszych drogach, jak po najlepszych szosach.
Jesień wrześniowa w owym roku była sucha i pogodna.
Ludzie mówili, że nawet aura zdawała się
sprzyjać najeźdźcy.
Zaczynała się długa, prawie pięcioletnia
czarna noc okupacyjna.
Henryk Wasiluk
lipiec 2012
Henryk Wasiluk - ur. 19.12.1925 r. w Krasnymstawie.
Młodość spędził na wsi z rodzicami, którzy
w 1926 r. opuścili Krasnystaw. Po powrocie z wojska,
w 1950 r., podjął pracę w Polskim Monopolu
Tytoniowym w Lublinie. W 1955r. został przeniesiony
do Fermentowni Tytoniu w Krasnymstawie,
gdzie objął kierownicze funkcje w produkcji i zaopatrzeniu.
W 1971 r. powołany na stanowisko
zastępcy kierownika fermentowni, a od 1973 r. -
kierownik tego zakładu. W 1982 r. został zastępcą
LWTP. w Lublinie. W grudniu 1990 r., po 40 latach
pracy, przeszedł na emeryturę. Prywatnie pasjonat
historii i literatury.