Unibertsitateko ikasleen elikadura ohiturak eta bere ... - Euskara
Unibertsitateko ikasleen elikadura ohiturak eta bere ... - Euskara
Unibertsitateko ikasleen elikadura ohiturak eta bere ... - Euskara
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
1.2. ELIKADURA ETA NUTRIZIOA<br />
Elikadura <strong>eta</strong> nutrizioa<br />
Lehenik gomendagarria da <strong>elikadura</strong> <strong>eta</strong> nutrizioa desberdintzea. Elikadura<br />
ekintza boluntario <strong>eta</strong> kontzientea da, hau elikagaien irenstearekin bukatuko da.<br />
Ekintza kontzientea denez, hezik<strong>eta</strong>ren bidez aldatu daiteke <strong>eta</strong> honen kalitatea<br />
faktore kultural <strong>eta</strong> ekonomikoen eraginpean dago. Nutrizioa berriz, elikagaien<br />
digestioa, zurgak<strong>eta</strong>, garraioa <strong>eta</strong> zelulen erabileraren ekintza oharkabekoa da;<br />
organismoak elikagaiak, substantzia erabilgarri bihurtzeko egiten dituen prozesu<br />
fisiologikoak. Gaixotasunik ez dagoenean, nutrizioa <strong>elikadura</strong>ren menpe dago<br />
(Martínez <strong>eta</strong> lank., 2001).<br />
Elikatzeko era asko daude <strong>eta</strong> elikagai ugari daude. Nutritzeko berriz era<br />
bakarra dago <strong>eta</strong> mantenugaiak gutxi batzuk besterik ez dira. Elikagaiak,<br />
mantenugaiak izatera pasako dira.<br />
Nutrizioaren helburuak ondorengoak dira, hauek mantenugaien bidez lortuko<br />
ditu: (Serra <strong>eta</strong> lank., 2006a)<br />
1 Funtzio energetikoa: organismoaren bizi-funtzio guztiak burutu ahal izateko<br />
behar den energia nahikoa lortzea.<br />
2 Funtzio plastikoa: gure organismoaren baitan ditugun egiturak (maila<br />
zelularretik, gorputzeko maila makroegituraraino) eratzea <strong>eta</strong> mantentzea.<br />
3 Funtzio erregulatzailea: gertatzen diren prozesu m<strong>eta</strong>bolikoak era<br />
harmonikoan gertatzea.<br />
1.2.1. ENERGIA<br />
Izaki bizidunek energia kantitate zehatz bat behar dugu eguneroko<br />
ekintz<strong>eta</strong>rako; alde batetik oinarrizko m<strong>eta</strong>bolismotik eratorritako gastua <strong>eta</strong><br />
bestetik ekintza desberdin<strong>eta</strong>rako behar den gastu energetikoa. Oinarrizko<br />
m<strong>eta</strong>bolismoa Boothby <strong>eta</strong> Sandiford-ek 1929. urtean honela definitu zuten, gure<br />
organismoak atsedenean bizi-funtzioak mantentzeko beharrezkoa duen energia<br />
Sarrera 13
Change language