Unibertsitateko ikasleen elikadura ohiturak eta bere ... - Euskara
Unibertsitateko ikasleen elikadura ohiturak eta bere ... - Euskara
Unibertsitateko ikasleen elikadura ohiturak eta bere ... - Euskara
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Osasuna <strong>eta</strong> <strong>elikadura</strong><br />
1.3.5. ELIKADURA ETA MINBIZIA<br />
Minbiziak egun, arazo kardiobaskularren atzetik, hilkortasun kausa<br />
garrantzitsuen<strong>eta</strong>rikoa da (1.6. Taula) Estatu mailan urtean ia 100.000 pertsona<br />
hiltzen diren minbizi mota desberdinengatik. Minbizi askoren arrazoia inguruko<br />
faktore edota bizi ohitura desegokiak dira, beraz hein batean prebenigarriak direla<br />
esan daiteke. Tabakismoa minbizi gehienen kausa printzipala bada ere, hau<br />
kenduta, gaixotasun honen intzidentziaren %29.3 <strong>eta</strong> %40.6a ekidingarria izango<br />
litzateke di<strong>eta</strong>, pisu kontrola <strong>eta</strong> arik<strong>eta</strong> fisikoarekin erlazionatutako neurriak<br />
hartuko balira (Doll <strong>eta</strong> Peto, 2006; BANTA, 1997). Gaixotasun <strong>eta</strong> bizi ohitura<br />
desegokien arteko erlazioa kausa-efektu zuzena ez bada ere, ikerk<strong>eta</strong> ugarik<br />
frogatu duten bezala hauek minbizia garatzeko arriskua handitzen dute. Dena den,<br />
<strong>elikadura</strong>-ohitura hauek ez dute eragin berdina izango minbizi mota guzti<strong>eta</strong>n,<br />
ebidentzia zientifikoak batez ere hestegorri, urdail, heste lodi, bular, birika <strong>eta</strong><br />
prostatako minbiziekin topatu dira.<br />
EPIC ikerk<strong>eta</strong> Europa mailan garatzen ari den ikerk<strong>eta</strong> epidemiologiko<br />
prospektibo garrantzitsuena da <strong>eta</strong> bertan, beste osasun arazoen artean, <strong>elikadura</strong><br />
<strong>eta</strong> minbiziaren arteko erlazioa urte<strong>eta</strong>n zehar aztertzen ari dira (Gonzalez <strong>eta</strong><br />
lank. 2004). Momentura arte topatutako ebidentziak laburtuz aipatutako minbiziak<br />
ekiditeko fruta, barazki <strong>eta</strong> zuntz gehiago hartu beharko litzateke (IARC, 2002 <strong>eta</strong><br />
2003; Bingham <strong>eta</strong> lank., 2003a; Miller <strong>eta</strong> lank., 2004) <strong>eta</strong> gantz-azido ase<br />
gutxiago, azken hau batez ere bularreko minbizia ekiditeko (Bingham <strong>eta</strong> lank.,<br />
2003b).<br />
44 Sarrera
Change language