ganZi qarTuli miwisa

saqarTveloSi Sirimis anu spontikis qva, rogorc
saSeni masala, jer kidev meeqvse saukunis arqiteqturul
ZeglebSi gvxvdeba, gansakuTrebiT kaxeTis raionebSi
(cxrakara, axmeta, gorijvari, nekresis bazilika, kondamianis
eklesia da sxv.). cxrakaris monastris bazilikaSi
ara marto gareTa kuTxeebi, aramed Sinagani nawilebic –
trompi, imposti, TaRi, arkatura, absidis kuTxeebi
mTlianad moyviTalo feris forovani spontikisaa. igive
SeiZleba iTqvas kaxeTis ufro gviandel arqiteqturul
Zeglebzedac (Weremis kaTedraluri taZari, alaverdi,
ninowminda, sabues eklesia, akuris bazilika da mravali
sxv.).
zogjer arqiteqturuli Zeglebis mTeli kedlebi am
qviTaa nagebi. mdinare Zirulis xeobaSi ubisis monastris
mTavari taZari (XIIs.) mopirkeTebulia spontikis qviT.
aseve kacxis taZrisaTvis (XIs.) nawilobriv spontikia
gamoyenebuli. zemo imereTis mTel rig soflebSi (farcxnali,
sargveSi da sxv.) Zveli Senobebi spontikiTaa
nagebi. cnobilia, rom aq, kirqvebTan erTad, mTel rig
adgilebSi, gvaqvs kirqvis tufis sabadoebi. mTlianad
spontikis qviTaa mopirkeTebuli raWaSi gorisubnis
(XXIs.s.), kldisubnis (IX-Xs.s.), patara onis – rakeTis
(XIs.) da sxva eklesiebi. martvilisa da xobis monastrebis
Siga mopirkeTebisaTvis kirqvebTan erTad, spontikis
qvac aris gamoyenebuli. svaneTSi Tu sacxovrebeli
saxlebisaTvis riyis qvasa da fiqals iyenebdnen, eklesiamonastrebisaTvis
TiTqmis mTlianad spontikis qva aris
naxmari. es qani xSirad aris gamoyenebuli afxazeTSic,
Zvel nagebobebSi (bzifis taZari – XIs., marmalaba, ilori
da sxv.). afxazeTSi, Sua saukuneebis qiaCis eklesiis
rogorc Siga, ise gare perangi mTlianad spontikis
qvisaa. vin icis, ramdenma aseulma welma ganvlo mas
265