Lava 13.1 - binnenwerk.indd - CWI

40
het heftige weten, wars van getuigen hem dreigde in te halen
en zijn toekomst te blokkeren.
Over uitwijzing, al dan niet, kon elk moment een beslissing
vallen. Het feit dat de autoriteiten zijn verhaal konden betwijfelen
en daarmee de macht hadden zijn lot te bepalen, had
een staat van hulpeloosheid over hem gebracht. Betekende
het abrupte vertrek uit zijn geboorteland al grove ontworteling,
het lange wachten op de verandering van zijn status van
gedoogde naar politiek vluchteling, deed het zaad van het
ontmoedigingsbeleid ontkiemen. Het verbod te werken of de
Nederlandse taal te leren was effectief; de dagen verliepen
koud, eentonig, bloedeloos eenzaam.
Het uitbreken in de jaren tachtig van de burgeroorlog op
Sri Lanka, had de vlucht van vele jonge Tamils veroorzaakt.
Met elk vol vliegtuig dat Schiphol binnenkwam steeg hun
aantal, de schijn wekkend dat Nederland door Selan-dienstweigeraars
overspoeld werd.
Snel werden de jongemannen over diverse regio’s verspreid,
zodat er weinig onderling contact was. Daar velen toch al liever
naar Canada of Amerika wilden, waar ze familie hadden,
vertrok een deel van hen na een kortstondig verblijf in
Nederland weer.
Francis had noch het geluk familie in het verre Westen te
hebben, noch het geld voor de reis. Men wees hem een kamer
toe in een Utrechts grachtenpand, gebruikt voor studentenhuisvesting.
De andere bewoners zag hij weinig. Ieder had zijn eigen leven
en de overeenkomsten waren te gering voor een hechte band.
In het begin sprong hij blij op als hij de voordeur dicht
hoorde slaan, teken dat er iemand was thuisgekomen. Vol
verwachting ging hij dan naar de gemeenschappelijke ruimte
op zoek naar gezelschap. Maar ervaring leerde dat zijn huisgenoten
alleen even hun postvakjes doorzochten, om zich
dan op hun kamer terug te trekken.
Lava 13.1
Kwam hij iemand tegen in de gang als hij in zijn huissarong
gekleed, de zomerse gekleurde lap om zijn lendenen geslagen,
op weg was naar de keuken, dan groette de ander vriendelijk
maar had geen tijd over voor een praatje; college of
kroeg wachtte. De cultuurbarrière en gebrek aan bezigheden
maakten dat hij zijn dagen voornamelijk met zichzelf doorbracht.
Zijn enige afleiding was de stad. Uren kon hij doorbrengen
in het winkelcentrum Hoog Catharijne, waar hij zich vergaapte
aan de etalages, maar vooral aan de eindeloze stoet
voorbijgangers. Verwarrend genoeg leken ze allemaal eender.
In de witte gezichten boven uniforme kantoorpakken en
overjassen, kon hij persoonlijke verschillen amper traceren.
Het makkelijkst te onderscheiden was jong van oud, maar
zelfs leeftijden bleven moeilijk te schatten. Tijdens de spitsuren
trachtte hij de voorbij marcherende massa met zijn ogen
te volgen en duizelde het hem.
Nu en dan doken er in de blanke menigte donkere gezichten
op. Buitenlanders, als hij. Gretig bekeek hij dan de passanten,
gissend uit welk land ze afkomstig waren. Als het een jonge
vrouw was bestudeerde hij haar met des te meer interesse,
een innerlijke strijd voerend. Zou hij een gesprek beginnen
en vragen uit welk land ze kwam? Hij durfde nooit.
Eenzaamheid omringde hem zelfs in de drukte van het winkelende
publiek. Leek als een camouflagenet de vluchteling
voor hen onzichtbaar te maken. Geleidelijk aan begon dit
zelfs zijn natuurlijke staat te lijken. Dat te doorbreken, naar
voren te treden, leek welhaast een onbehoorlijk gebeuren.
Hoe dan ook waren de hindernissen onoverkomelijk. Een
meisje zomaar aanspreken? Natuurlijk zou ze gewoon doorlopen,
hem negerend als was hij een opdringerige zwerver,
een van de dakloze drugsverslaafden die zich in het winkelcentrum
ophielden.
Tot nu toe was hij door de junks niet aangesproken; hij was
te anders om tot hun wereld te behoren, voorlopig althans.
Met angst in het hart bedacht Francis dat hij mogelijk op een