Lava 13.1 - binnenwerk.indd - CWI

sigarenrook zich vermengde met de dunne zwavelsliert van
de lucifer. Berman zweeg. De rook vulde zijn mond.
Hij proefde weinig, anders dan hij had verwacht. Iets scherps
op de punt van z’n tong, een benauwd gevoel, maar niets dat
leek op de rooksensatie die hij zich herinnerde. Jammer.
Dit gehandicapte roken maakte niks in hem los, zelfs niet als
hij zich inspande. Aan de reling van het schip dat naar Indië
voer, na de talloze maaltijden, tijdens het lezen in de Jacob
Obrechtstraat… Nee, niets. Godverdomme. Misschien miste
hij een glas whiskey. Misschien dat dat… Nee, hij was al
beroofd van alle sensaties, was al zintuiglijk dood verklaard.
Hij was al weg, voor het grootste deel.
‘Genoeg,’ mompelde hij nog voor de sigaar voor de helft in
as was opgegaan.
Ook al was het woord nauwelijks te onderscheiden, de zuster
wist wat hij bedoelde. Een misnoegde klank was het meer.
Zusters weten hoe ze misnoegde klanken moeten interpreteren.
Samen met z’n neef, die af en toe ongemakkelijk had weggekeken,
had ze zijn machteloze roken gadegeslagen. De idioten.
Wat viel er te zien? Was het boeiend een man te zien die
zich met een sigaar een laatste restje leven probeerde toe te
eigenen?
‘Zo, kijk eens, die kunnen we mooi weer opbergen in het
doosje. Voor de volgende keer.’ Ze drukte de sigaar tegen de
rand van een schoteltje tot ze zeker wist dat er niets meer
smeulde in de punt, venijnig alsof ze een insect dooddrukte,
en duwde het stompje terug in het doosje. ‘Wie wat bewaart
heeft wat.’
Berman gromde.
Niet lang daarna sliep hij in. Hij moet diezelfde nacht nog
gestorven zijn. De volgende morgen vond de zuster hem
dood in bed. Zijn mond stond half open en zijn gezicht was
ontspannen.
Een paar dagen later keken mevrouw Stemerdink en haar
buurvrouw van nummer 753 toe hoe Kleine Berman en z’n
vriendin de schaarse meubels en de boeken op grote karren
door de hal duwden.
‘Je zag ’m eigenlijk nooit hè,’ zei mevrouw Stemerdink nadat
de neef een kar in de lift had gemanoeuvreerd en z’n vriendin
een bits ’Kkom je nog?’ had toegebeten.
‘Nee, hij zat altijd te lezen,’ antwoordde de buurvrouw.
‘Ja…’
Ze keken nieuwsgierig door de geopende deur de kale
woning binnen, waar nog vaag de geur van sigaren hing.
Het verscheiden van Grote Berman werd tijdens het eten niet
besproken. Zoals altijd luisterden Ina en Maurits plichtsgetrouw
naar de verhalen van Egbert. De meeste kende ze al,
ook al mengde zich af en toe een nieuwe anekdote in z’n
repertoire. Meestal over de avonturen van stamgasten uit café
Hooghuys, het etablissement aan het einde van de straat waar
Egbert met tussenpozen al een leven lang tot de oudgedienden
behoorde. Mees was overleden, Anika, de vertaalster
Zweeds, was in haar vakantiehuis overvallen door een bosbrand
en door Franse brandweerlieden uit haar huis gered en
de ober van Hooghuys was na een nachtelijk avontuur in het
water van de gracht terechtgekomen en door een welwillende
Amerikaan weer op de kant getrokken.
Naarmate de jaren vorderden – hij was intussen tweeënzeventig
– speelden anderen een grotere rol in z’n anekdotes
dan hij. Zelf kon hij alleen nog terugvallen op oud repertoire.
Hoe vaak had hij intussen al verteld over z’n jaren als oorlogscorrespondent?
Hoe vaak al over z’n brommertocht naar
Parijs aan het begin van jaren vijftig? En hoe vaak al had hij
geprobeerd Ina te kwetsen met het verhaal over het kind dat
hij naar eigen zeggen had verwekt bij een Aziatische prinses?
Ina op haar beurt luisterde, maar gaf zelden blijk van enig
misnoegen. Ze wachtte tot hij klaar was en stelde dan een
Lava 13.1
63