30vragen en antwoorden
30vragen en antwoorden
30vragen en antwoorden
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Organische stof <strong>en</strong> chemische bodemvruchtbaarheid.<br />
Hoewel er ge<strong>en</strong> aanwijzing<strong>en</strong> zijn voor grootschalige daling van het<br />
organische stofgehalte, blijft het in balans houd<strong>en</strong> van aanvoer <strong>en</strong><br />
afvoer de aandacht behoud<strong>en</strong>. Method<strong>en</strong> om de aanvoer van effectieve<br />
organische stof te verhog<strong>en</strong> binn<strong>en</strong> de gebruiksnorm<strong>en</strong> zijn belangrijk<br />
uit het oogpunt van de ondernemer. Onderzoek <strong>en</strong> k<strong>en</strong>nisoverdracht<br />
zoud<strong>en</strong> zich moet<strong>en</strong> richt<strong>en</strong> op nieuwe mestproduct<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> hoog<br />
gehalte aan effectieve organische stof per kg fosfaat. Ook teeltmethod<strong>en</strong><br />
zoals gro<strong>en</strong>bemesters <strong>en</strong> wisselbouw met grasland, die meer<br />
organische stof aanvoer<strong>en</strong> hor<strong>en</strong> daarbij.<br />
Mogelijk is de jaarlijkse aanvoer van organische stof <strong>en</strong> de aard van het<br />
materiaal belangrijker dan de bodemvoorraad organische stof. Het is<br />
bijvoorbeeld niet duidelijk in hoeverre de verse aanvoer bijdraagt aan<br />
ziektewering <strong>en</strong> de b<strong>en</strong>utting van voedingsstoff<strong>en</strong>.<br />
Vanuit het oogpunt van klimaatverandering ligg<strong>en</strong> er vrag<strong>en</strong> over<br />
hoeveel koolstof opgeslag<strong>en</strong> kan word<strong>en</strong>. Daarbij is het belangrijk om<br />
method<strong>en</strong> te ontwikkel<strong>en</strong> die voorkom<strong>en</strong> dat e<strong>en</strong>maal opgeslag<strong>en</strong><br />
koolstof weer verlor<strong>en</strong> gaat. E<strong>en</strong> specifieke vraag is bijvoorbeeld welke<br />
rol char-product<strong>en</strong> hierin kunn<strong>en</strong> spel<strong>en</strong>.<br />
Op de lichtere grond<strong>en</strong> is e<strong>en</strong> verdere verlaging van het stikstofoverschot<br />
nodig om de gew<strong>en</strong>ste waterkwaliteit te bereik<strong>en</strong>. De vraag is hoe<br />
opbr<strong>en</strong>gstderving voorkom<strong>en</strong> kan word<strong>en</strong> bij e<strong>en</strong> verlaagde aanvoer van<br />
stikstof. Inmiddels zijn verschill<strong>en</strong>de techniek<strong>en</strong> ontwikkeld die op de<br />
e<strong>en</strong> of andere manier rek<strong>en</strong>ing houd<strong>en</strong> met de stikstofstatus van het<br />
gewas of de bodem. De toepassing in de praktijk vraagt om automatisering<br />
van deze techniek<strong>en</strong> door ondersteuning van s<strong>en</strong>sor<strong>en</strong>, precisiestrooiers<br />
<strong>en</strong> goede beslisregels.<br />
Vanggewass<strong>en</strong> op zandgrond zijn nog niet zo succesvol vanwege het<br />
late oogsttijdstip van het hoofdgewas. System<strong>en</strong> met onderzaai kunn<strong>en</strong><br />
de toepassing uitbreid<strong>en</strong>, maar dit vergt meer communicatie. Ook<br />
bestaat de angst voor aaltjesvermeerdering in wintergewass<strong>en</strong>. Hiervoor<br />
is onderzoek nodig naar gro<strong>en</strong>bemesters die ge<strong>en</strong> aaltjes vermeerder<strong>en</strong>.<br />
126 | Wat zijn de belangrijkste k<strong>en</strong>nisvrag<strong>en</strong>?<br />
Bodembiodiversiteit <strong>en</strong><br />
bodemweerbaarheid.<br />
De lev<strong>en</strong>swijze van belangrijke ziekt<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> plag<strong>en</strong> is vaak grondig bestudeerd.<br />
Regelmatig word<strong>en</strong> echter nieuwe<br />
soort<strong>en</strong> beschrev<strong>en</strong>. Het blijft belangrijk<br />
om daarvoor de schade-relaties<br />
vast te stell<strong>en</strong>.<br />
Er zijn veel soort<strong>en</strong> bek<strong>en</strong>d die ziekteverwekkers<br />
kunn<strong>en</strong> bestrijd<strong>en</strong>, maar<br />
waarschijnlijk zijn nog veel meer<br />
organism<strong>en</strong> nog niet beschrev<strong>en</strong>. De<br />
onderlinge beïnvloeding van soort<strong>en</strong>,<br />
ook in relatie tot omgevingsfactor<strong>en</strong>,<br />
is nog grot<strong>en</strong>deels onbek<strong>en</strong>d. Daarom<br />
wet<strong>en</strong> we eig<strong>en</strong>lijk nog niet goed hoe<br />
bodemweerbaarheid tot stand komt.<br />
Ondanks e<strong>en</strong> gebrek aan onderligg<strong>en</strong>de<br />
k<strong>en</strong>nis, wordt vermoed dat bepaalde<br />
maatregel<strong>en</strong> de bodemweerbaarheid<br />
verhog<strong>en</strong>. Stimuler<strong>en</strong>de maatregel<strong>en</strong><br />
zijn bijvoorbeeld organische stof<br />
aanvoer <strong>en</strong> minimaliser<strong>en</strong> van grondbewerking.<br />
De toepassing van deze<br />
maatregel<strong>en</strong> moet getoetst word<strong>en</strong>,<br />
ev<strong>en</strong>als het vermijd<strong>en</strong> van maatregel<strong>en</strong><br />
met e<strong>en</strong> negatieve invloed.<br />
Meetmethod<strong>en</strong>, <strong>en</strong> bijbehor<strong>en</strong>de<br />
drempelwaard<strong>en</strong>, zijn vooral beschikbaar<br />
voor de opsporing van schadelijke<br />
organism<strong>en</strong>. De ontwikkeling van<br />
kwantitatieve method<strong>en</strong> voor bodemweerbaarheid<br />
ontbrek<strong>en</strong> nog.