30vragen en antwoorden

Chelatie. De uiteinden van organische moleculen bevatten
soms negatief geladen groepen zoals carbonzuren.
Hieraan kunnen positief geladen metaalionen zoals koper,
zink en mangaan binden. Hierdoor kunnen deze metalen
die normaal slecht oplosbaar zijn, toch door planten
worden opgenomen.
Streefwaarde
Eenduidige, wetenschappelijk onderbouwde, streefwaarden
voor organische stof in bodems zijn niet
voorhanden. Een complicerende factor is dat elke
functie van organische stof zijn eigen streefwaarde
heeft, die bovendien ook nog eens afhankelijk is van
grondsoort en gebruik. Bij gebrek aan streefwaarden is
de belangrijkste vraag waar de ondergrens ligt. Hoewel
te hoge organische stofgehalten ook risicovol kunnen
zijn in verband met draagkracht van de bodem, de
uitspoeling van stikstof of de bewerkbaarheid van de
bodem.
Ondanks het gebrek aan goed onderbouwde streefwaarden,
zijn er wel enige expert schattingen van minimaal
gewenste gehalten. Voor Nederland ligt dat bijvoorbeeld
rond de 1 procent voor duinzand, 2 procent voor
dekzand, 2,5 procent voor löss, 2 procent voor jonge
zeeklei en 3 procent voor rivierklei.
38 | Wat is organische stof?
Warmte. De donkere kleur van veel bodems wordt veroorzaakt
door de aanwezigheid van organische stof. Hoe
donkerder de bodem, hoe beter ze warmte vasthoudt.
Net over de grens, in Vlaanderen wordt voor leem, zand
en klei een kritische ondergrens aangehouden van
respectievelijk 1,5 ,1,7 en 2,0 procent.
In de praktijk is het overigens niet verstandig om je
alleen maar blind te staren op het gehalte aan organische
stof. Verhoging van organische stof in de bodem is
een zaak van lange adem, en veranderingen van het
ene op het andere jaar zijn nauwelijks meetbaar. Dat is
echter geen reden voor ontmoediging want toediening
van verse organische stof heeft al in het jaar van
toediening positieve effecten, die wel merkbaar zijn.
Bijvoorbeeld de levering van stikstof en de stimulering
van het bodemleven.