30vragen en antwoorden

In de biologische landbouw is een goede bodem-
vruchtbaarheid één van de fundamenten onder de
bedrijfsvoering. De achterliggende gedachte is dat
de bodem het gewas van voldoende voedingstoffen
moet voorzien. Daarom is het bereiken van een
zeker vruchtbaarheidsniveau een belangrijk doel.
Net als in de gangbare landbouw, hanteert men
daarvoor streefwaarden voor stikstof, fosfaat,
kalium en organische stof. Maar, meer dan in de
gangbare landbouw, heeft de biologische sector
aandacht voor de biologische aspecten van
bodemvruchtbaarheid.
De opbouw en het beheer van organische stof heeft een
belangrijke plaats in de biologische landbouw. Het wordt
gezien als de basis onder de bodemvruchtbaarheid.
Daarom is er relatief veel aandacht voor de inzet van
organische meststoffen en een ruim bouwplan met
klavers, granen en groenbemesters. Voedingsstoffen voor
de plant moeten vrijkomen uit de afbraak van deze
organische bestanddelen, in plaats van uit snelwerkende
kunstmeststoffen. De keuze voor gewassen is niet uitsluitend
gebaseerd op het rendement in het jaar van de teelt,
maar ook op levering van organische stof voor de langere
termijn, en onderdrukken van ziekten en plagen.
Uit gegevens van praktijknetwerken blijkt dat de biologi-
sche akkerbouw en vollegrondsgroenteteelt meer organi-
sche stof toevoegt aan de bodem dan de gangbare
varianten. In de bodem zijn echter nog geen verschillen
meetbaar in organische stofgehalte. Vergelijkingen tussen
biologische en gangbare melkveebedrijven wijzen ook niet
op grote verschillen.
De kwaliteit en kwantiteit van het bodemleven is een oud
thema in de biologische landbouw. Het beheer is erop
gericht om het bodemleven en de diversiteit ervan zoveel
mogelijk te stimuleren. De achterliggende gedachte is dat
een actief bodemleven een indicator is van een goede
bodemvruchtbaarheid die uiteindelijk leidt tot een goede
gewasopbrengst en -kwaliteit. Immers, het bodemleven is
essentieel bij de afbraak en opbouw van organische stof.
Ook kan een divers bodemleven duiden op een stabiel
systeem, waar ziekten minder kans krijgen doordat ook
ziekteonderdrukkers actief zijn.
De bodembiologische metingen in het landelijk meetnet
bodemkwaliteit laten wel verschillen zien in bodemleven
tussen biologische en gangbare bedrijven. Vooral het
aantal regenwormen is op biologische melkveebedrijven
op zandgrond hoger dan bij hun gangbare collega’s.
Daartegenover staan lagere aantallen mijten en springstaarten.
Bij biologische melkveebedrijven op zeeklei is
juist het aantal potwormen hoger.
30 vragen en antwoorden over bodemvruchtbaarheid | Alterra | 69