Edmond Sacré Portret van een stad - Gent Cultuurstad vzw ...
Edmond Sacré Portret van een stad - Gent Cultuurstad vzw ...
Edmond Sacré Portret van een stad - Gent Cultuurstad vzw ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
laatste woord. Het monument is daardoor<br />
niet minder, maar juist in zijn omgeving<br />
meer zichzelf. Vaak is het niet meer dan<br />
<strong>een</strong> streepje façade, het is voldoende. De<br />
werkwijze is nauwelijks zichtbaar, is g<strong>een</strong><br />
expliciet programma, eerder <strong>een</strong> manier<br />
<strong>van</strong> doen. Een kleine, fluisterende zucht<br />
waarmee het onderwerp uit evenwicht<br />
wordt gerukt.<br />
— De <strong>stad</strong> als abstracte<br />
opdrachtgever<br />
Eerder nog dan officiële instellingen is<br />
het de <strong>stad</strong> zelf, zijn het haar historische<br />
monumenten die dwingend om beelden<br />
vragen, om dié beelden en g<strong>een</strong> andere,<br />
om dat standpunt en g<strong>een</strong> ander. <strong>Sacré</strong><br />
maakt wel de opname maar volgens <strong>een</strong><br />
oude, reeds in de gravure vastgelegde vorm.<br />
Of <strong>Sacré</strong> ze nu maakt of <strong>een</strong> ander doet<br />
er niet toe. Steeds wordt hetzelfde beeld<br />
gevraagd en gemaakt (men kan het iconografische<br />
persistentie noemen). Vormen die<br />
door het monument zelf worden opgelegd,<br />
herhaald moeten worden. Een ander standpunt<br />
heeft hier g<strong>een</strong> enkele betekenis. Het<br />
beeld wordt ons <strong>van</strong>uit <strong>een</strong> andere hoek<br />
vreemd. Sint-Niklaas is dus niet all<strong>een</strong><br />
<strong>een</strong> kerk, <strong>een</strong> gebouw, <strong>een</strong> volume, maar<br />
het vaste beeld er<strong>van</strong>. Beide vormen <strong>een</strong><br />
<strong>een</strong>heid. Wie over Sint-Niklaas spreekt,<br />
spreekt eigenlijk over haar beeld. De<br />
observaties <strong>van</strong> specialisten, hun aandacht<br />
voor details, hun nieuwe standpunten doen<br />
[44]<br />
hier niet ter zake. De vaste beeldformule<br />
is <strong>een</strong> stramien, net zoals klassieke poëzie,<br />
met klemtonen, rijm, ritme. Het beeld <strong>van</strong><br />
het monument is onveranderlijker dan het<br />
monument zelf. Binnen dat stramien werkt<br />
<strong>Sacré</strong>, met <strong>een</strong> minimale bewegingsruimte.<br />
Daar en zo werkt <strong>Sacré</strong>: ondergeschikt aan<br />
<strong>een</strong> eerder model. [afb.5, 6, 7]<br />
Toch is er <strong>een</strong> probleem, want de <strong>stad</strong><br />
zelf verandert. De omgeving verandert,<br />
gevels en torens worden gerestaureerd (bewerkt).<br />
Dat doet de <strong>stad</strong> over eeuwen h<strong>een</strong><br />
onvermijdelijk. Dat is <strong>stad</strong>sgeschiedenis.<br />
Maar de veranderingen zijn traag en passen<br />
in de geschiedenis. <strong>Sacré</strong> maakt in de loop<br />
<strong>van</strong> zijn carrière iets heel anders mee. De<br />
kaalslag rond de drie torens, het opkuisen<br />
<strong>van</strong> de aanbouwsels, de constructie <strong>van</strong><br />
de Sint-Michielshelling (niet langer: de<br />
Sint-Michielsbrug!), de bouw <strong>van</strong> het postkantoor,<br />
het is <strong>een</strong> ambitie voor het centrum<br />
<strong>van</strong> de <strong>stad</strong> die met al het voorgaande<br />
breekt. Een andere esthetiek, <strong>een</strong> andere<br />
visualisering, <strong>een</strong> andere idee <strong>van</strong> de <strong>stad</strong>,<br />
<strong>van</strong> de stedelijkheid, <strong>een</strong> andere zelfdefinitie.<br />
De logica is niet meer die <strong>van</strong> het<br />
broeierige leven, maar <strong>van</strong> de geordende<br />
expositie. De Sint-Michielshelling is <strong>een</strong><br />
kunstmatig aangelegde duin <strong>van</strong> waaruit<br />
alles samenvalt: daar ligt nu het observatiepunt,<br />
het kijkgat, <strong>een</strong> onaangenaam tochtgat<br />
rond de drie torens. [afb. 8] Voor <strong>een</strong> blik<br />
die zonder houvast in tramsnelheid door<br />
het nieuwe beeld h<strong>een</strong> raast. Het nieuwe<br />
beeld <strong>van</strong> <strong>Gent</strong> is glanzend opgestreken,<br />
zoals <strong>een</strong> jurk, <strong>een</strong> sobere <strong>van</strong> Poiret.<br />
[5, 6] <strong>Edmond</strong> <strong>Sacré</strong>. Sint-Niklaaskerk, s.d. — [7] <strong>Edmond</strong> <strong>Sacré</strong>. Sint-Niklaaskerk en Korenmarkt, s.d. (De Zwarte Doos — Stadsarchief <strong>Gent</strong>)
Change language