Edmond Sacré Portret van een stad - Gent Cultuurstad vzw ...

meteen ook over wat hier straks gebeurt:
dienst en vroomheid? Of benadrukken de
stoelen dat er achter het koorhek nog een
ruimte zit en dan nog een? Of zijn die ordeloos
bij elkaar gezette stoelen gewoon eenzame
rekwisieten, in coulissen weggezet?
Je kunt kiezen tussen een prachtig leeg,
helder beeld, een echt stilleven in perfecte
stilte. Maar je kunt ook gaan voor het
beeld waar enkele onschuldige kerkstoelen
de verbeelding op gang brengen.
Deze stroom van suggesties, de poort
van de verbeelding die hier openzwaait,
zelfs bij een koorhek met openstaande
deur, wordt gewekt door die twee nauwelijks
verschillende opnames van één beeld.
— Originaliteit
Sacré is geen origineel fotograaf. Zijn premissen
over fotografie en beeld zijn dezelfde
als die van alle fotografen na 1850.
Originaliteit is niet meteen belangrijk voor
de middenstander-fotograaf, integendeel
ze is gevaarlijk. De middenstander staat
in het midden van de samenleving. Daar
is de uitzondering juist geen goed idee.
Tenzij je originaliteit brengt die er alleen
maar de schijn van heeft. Dan creëert
de fotograaf prestige. De ‘photographie
artistique’ van Sacré is kunstzinnig, maar
twijfelachtig. Hij gebruikt daarmee de dure
en tijdrovende pigmentprocedés, populair
tijdens de belle époque. Hij verovert een
plaats in de internationale beweging van
de kunstfotografie, het ‘pictorialisme’.
Deze technieken leveren beelden met
verheven ambities, alleen: het procedé
moet wel zinvol worden ingezet. Sacré
overtuigt misschien met zijn technisch
kunnen, zeker niet met esthetische gevoeligheid.
De edeldruk en de gekozen onderwerpen
passen zo goed bij elkaar dat ze
tautologisch worden. Een avondlandschap
in het sfumato van een procedé, uiteraard,
een sneeuwlandschap, een oosters gedrapeerd
naakt, een molen met kinderen, een
zigeunerjongetje met aapje. Zou hij ze ooit
hebben gefotografeerd voor een normale
afdruk? Nog in geen honderd jaar!
Sacré weet niet wat hij met deze technieken
aan moet. Hij haalt er nationale
en internationale penningen mee in huis,
zal in de vitrine beslist indruk maken, hij
zal er prestige mee winnen. Maar het zijn
niet de beelden die hem bijzonder maken.
Zijn kunstfotografie is een dwaalweg.
De originaliteit (maar het woord is mis-
[53]
leidend) van Sacré ligt elders. Echt verrassend
is de verborgen regisseur. Het abc
van de acteursregie krijgt hij in de portretstudio
mee. Dan, in zijn architectuurfotografie,
de mediterende poses in de Sint-
Baafsabdij, later figuren en groepen op
straat die hij voorzichtige aanwijzingen
geeft om te eindigen met verschillende
personages in een ‘tableau’. Sacré en het
theater, of tenminste het theatrale. Het
spontaan, onbewust handelende individu
beroert hem niet. Maar figuranten en
personages die hij lief onder de duim kan
houden des te meer. ‘Doe dit voor mij,’
zegt de regisseur.
De fotograaf als regisseur moet niet
alleen figuranten hebben, maar vooraf een
ruimte waarbinnen het tableau geconstrueerd
kan worden. De camera moet echt
goed geplaatst worden: breukcijfer, toonaard,
grondtoon van het beeld. Een liggend
of een opstaand formaat, een afstand van
minimaal vijf meter, een standaardlens die
de afstand niet vervormt.
De landmeter die zijn positie tussen
gevels en monument kan opmeten, moet
nu ook de figuranten neerzetten. Hij beheerst
dus niet alleen camera en kader,
maar ook de personages zelf op de scène,
tegen een muur, in een kamer, een zaal.
Regie begint al veel eerder — zo merkt
men na verloop van het samenleven met
het werk van Sacré. Hij is een sterke regisseur
van de camera. Sacré (landmeter)
duidt de geometrie als basis van zijn werken
denkwijze, maar de speling van een
persoonlijke, geïnspireerde regie laat de
strakke geometrie springen, als een gevangene
uit zijn cel. Het volstaat een D’Hoy
(vader of zoon) naast een Sacré te leggen.
De eersten zijn hard, definitief. Iedere
opname brutaal en zonder compromis.
Puriteins. Sacré daarentegen zet zijn camera
subtiel, vol aandacht, weigerachtig tegenover
het definitieve, speels, bereid tot
compromis, zonder vertrouwen in een
definitieve keuze. Zijn accuraatheid staat
geen subtiliteit in de weg. Hij belast zijn
standpunt niet met autoriteit. Het standpunt
is glashelder, maar er ligt toch een
zweem op van een werkelijk denken dat
de nuance nooit uit de weg gaat. (Charles
D’Hoy neoklassiek, Edmond Sacré realist).
Alle verhoudingen in acht genomen: David
versus Courbet. Zijn werkwijze is een
soort antiprogramma dat zich niet laat
benoemen. Sacré is de gevoelige landmeter.
De tweede serie die hij in de pandgang van
de Sint-Baafs abdij maakt — dit keer zonder