Edmond Sacré Portret van een stad - Gent Cultuurstad vzw ...

St. Bavon. Beffroi Communal. Vieilles pierres,
murs vénérables, rudes bastilles… (1894),
dat de kunstenaar aan Van Lokeren had
opgedragen.7 Het opzet van A Gand verduidelijkt
wat er met Heins’ bewondering
voor Van Lokeren op het spel stond: in
hem herkende Heins de combinatie van
artistieke gevoeligheid en historische interesse
voor de oorsprong en geschiedenis
van Gent die ook zijn eigen werk karakteriseerde.8
Zoals de titel aangeeft, behandelt Heins
in A Gand het Gravensteen, de Sint-Baafsabdij
en het Belfort, die drie kenmerkende
aspecten van Gent vertegenwoordigen:
de militaire en feodale wortel van de stad,
de religieuze stichting op de plek waar de
stad ontstond en ten slotte het symbool
van de burgerlijke stad. Heins’ visie op
[63]
de drie monumenten is pittoresk: A Gand
bevat uitsluitend tekeningen van details,
objecten, fragmenten of pittoreske gezichten.
Die gaan vergezeld van een poëtische
tekst gericht tot de stenen uit het verleden.
De stenen spreken op hun beurt tot
de nieuwsgierige, melancholische beschouwer.
De monumenten worden aangeroepen
met metaforen als ‘intense poëzie van je
ingestorte zalen’ of ‘immens boek’.9 Over
de kapittelzaal in de Sint-Baafsabdij
verzucht Heins: ‘Je kapittelzaal vooral,
wat een verrukkelijk gedicht! De zeldzame
vorm van je lage ramen, met hun ogivale
krommingen, hun korte zuilen, zo elegant,
hun verbrokkelde muren waar bakstenen
en stenen, onuitsprekelijke verwarring,
een harmonie van roze en grijze tonen
zingen.’ 10 [afb.2]
[2] Armand Heins. Zicht op de ramen en de poort van de kapittelzaal van de St.-Baafsabdij, uit Heins A., A Gand, 1894 (Universiteitsbibliotheek Gent)