Edmond Sacré Portret van een stad - Gent Cultuurstad vzw ...

Gent plaatsvonden. Welk standpunt neemt
de fotograaf in, wat wil hij dat de kijker
van de serie (in de eerste plaats de opdrachtgever
zelf) te zien krijgt? Opvallend
in het eerste album (1877) is de haast
totale afwezigheid van het frontale standpunt,
dat nochtans geijkt was voor een
valoriserende blik die alle aandacht
schenkt aan de geëxposeerde waren (het
is de blik van de voetganger die taxerend
stilstaat voor het uitstalraam). Sacré daarentegen
kiest bijna altijd voor de schuinse
blik: terwijl het frontale standpunt de
ruimte platslaat tot een oppervlakte, trekt
de schuinse blik ze open. Hij initieert een
traject, zet het kijkende lichaam ertoe
aan zich door de ruimte heen te bewegen.
(Het is niet toevallig dat Sacré in het enige
frontale beeld uit de reeks twee lichamen
plaatst — één in het tussenplan, één in het
achterplan — om zo het kijkende lichaam
aan te spreken en het steeds verder in
het beeld te lokken.) Het inwendige van
de tentoonstellingshal klapt open tot een
bewandelbare ruimte, het is niet langer een
statische inventaris van uitgestalde objecten
(geen boekhoudkundige optelsom).
Maar liefst vijf opnames (van de in totaal
twaalf) [afb.4 —8] cirkelen rond de hoofdgang
van de expositieruimte. De fotograaf begint
met twee overzichtsbeelden die de ruimte
vanuit een lichtelijk verhoogd standpunt
introduceren; eerst staat hij nog veraf,
vervolgens komt hij al wat dichterbij. In
het derde beeld neemt hij een enigszins
lager standpunt in en fotografeert hij de
gang vanuit de tegenoverliggende kant
(vanuit het perspectief van de zittende
man die we nog net kunnen onderscheiden
op het achterplan van het tweede beeld),
om te eindigen met twee beelden die vanuit
hetzelfde standpunt zijn gemaakt maar
de kijker via een telescopisch zoomeffect
dichter bij de geëxposeerde objecten brengen
(een haast filmische beweging van overzicht
naar detail). De hele sequentie laat
zich lezen als een bondige samenvatting
van de standpunten die de bezoeker van
de expositie achtereenvolgens kan (moet?)
innemen. Wij worden ertoe aangezet met
gezwinde pas door de expositie te lopen:
dit is geen ruimte die zich gewillig aanbiedt,
maar één die al stappend geëxploreerd
dient te worden. Het verklaart wellicht
het ruimtelijk welbehagen dat ons te
beurt valt: nooit voelen we ons opgesloten,
nooit stoten we ons aan de objecten (er is
altijd voldoende afstand, ademruimte).
[4, 5, 6] Edmond Sacré. Foto uit het album Chambre Syndicale Provinciale des Arts Industriels
à Gand. Exposition de 1877 (De Zwarte Doos — Stadsarchief Gent)
[76]