Edmond Sacré Portret van een stad - Gent Cultuurstad vzw ...

garandeert een precieze registratie van de
toestand van een gebouw maar appeleert
ook aan een viscerale fascinatie voor geschiedenis,
het verloop van de tijd en het
curiosum. In de eerder vermelde monografie
over de Sint-Baafs schrijft Van Lokeren:
‘We hebben de zichten van de abdij van
Sint-Baafs met een scrupuleuze precisie
getekend; we hebben ons erop toegelegd
om het karakter van elk overblijfsel te
reproduceren. De eerbiedwaardige ruïnes
van deze oude abdij zijn steen per steen
voorgesteld, ruw of bewerkt, zonder
toevoeging of weglating; we hebben er
met dezelfde precisie de plannen van opgetekend,
de snedes en de architecturale
details.’ 18
De plannen en snedes waarvan sprake
zijn orthogonale projecties. Sommige zijn
uitgewerkt tot ‘restauraties’, vervolledigde
tekeningen die de oorspronkelijke toestand
(of een wenselijke restauratie) sug-
[66]
gereren. In de ‘zichten’ daarentegen wordt
het perspectief zo gemanipuleerd dat een
maximale informatieoverdracht gepaard
gaat met een aangrijpende evocatie van de
ruïneuze site. Dit bijzondere vermogen van
de tekening om een object vast te leggen
is expliciet het thema van Heins’ verzameling
oudheidkundige notities, Coups d’oeil
et coups de plume. Notes et croquis d’archéologie
pittoresque (1907-1908). Hoewel
het in dit boekje om de snelle registratie
van fragmenten gaat, niet om monumentale
gehelen, spreekt uit Heins’ opzet hetzelfde
samenspel van fascinatie en nauwgezet
onderzoek als bij Van Lokeren. Net
zo sluit Heins’ pittoreske aandacht voor
het fragment onmiddellijk aan bij het visuele
apparaat van auteurs die met een analytische
blik naar historische architectuur
kijken, ook wat de selectie van de fragmenten
betreft. Zo is de bespreking van
de verschillende soorten ramen uit de
[6] Félix de Vigne. Comparatieve plaat met Romaanse en Gotische raamopeningen,
uit de Vigne F., Geschiedenis der Middeleeuwse Bouwkunde, 1846 (Universiteitsbibliotheek Gent)