eindwerk B. Duytschaever.pdf - GGS Jeugdgezondheidszorg

2.3.2 De telegramstijlfase: woordcombinaties
2.3.2.1 De tweewoordzin
Tegen het einde van de eenwoordfase begint een kind verschillende opeenvolgende
eenwoorduitingen te produceren die eigenlijk samenhoren. Dit is de directe aanzet tot de
tweewoordzin (1). Het verschijnen van de eerste tweewoorduitingen lijkt nauw samen te
hangen met de woordenschatexplosie en wordt gemiddeld gesitueerd rond achttien
maanden. Sommige kinderen wachten ermee tot achtentwintig maanden (1). Rond het 50-
woordentijdstip, ergens tussen 18 en 24 maanden, beginnen kinderen woorden tot frases
samen te voegen. Kinderen brengen woorden samen om te praten over interessante
gebeurtenissen die ze in de wereld rondom hen observeren (5). Schlichting situeert de start
van woordcombinaties rond het moment dat een kind 100 woorden produceert, soms zijn het
er al veel meer (7). De gemiddelde leeftijd voor het verwerven van 2-woordcombinaties is 18
maanden als men de minst strenge definitie hanteert (‘sometimes’ of ‘often’ op het
betreffende onderdeel van de CDI) en 22 maanden als men enkel de score ‘often’ in
rekening brengt. Op 28 maanden rapporteerden de ouders van alle kinderen dat hun kind
woordjes combineerde, het overgrote deel deed dat ‘vaak’. Op 23 maanden was minder dan
10% nog in het 1-woordstadium (9). In het normeringsonderzoek van de korte vormen van
de Amerikaanse CDIs vond men een geleidelijke toename van het aantal kinderen dat
woorden combineerde van zeer weinig op 16 maanden tot 100% op 30 maanden. Op 22
maanden rapporteerden bijna alle ouders dat hun kind (minstens) soms woordcombinaties
maakte (10).
Het handboek bij het Van Wiechenonderzoek vermeldt een spreiding voor de p90-leeftijd van
item 41 ‘zegt zinnen van 2 woorden’ van 24 tot 30 maanden (11).
In deze fase uit het kind zich in zeer korte zinnetjes, maar het slaagt er toch al in om een
complexer idee vorm te geven in opeenvolgende tweewoorduitingen (1). Het vermogen om
woorden te combineren is een belangrijke ontwikkelingsmijlpaal die het stadium van de
syntactische en semantische ontwikkeling inluidt. Het bepaalt bovendien de verdere
ontwikkeling van de woordenschat (10).
2.3.2.2 De meerwoordenzin
De Mean Sentence Length (MSL) blijft minder dan 2 nog tot na de leeftijd van 24 maanden
voor de 10% minst scorende kinderen maar verdubbelt tot bijna 4 op 30 maanden. Kinderen
op de mediaan behalen een score van 4 op 24 maanden, terwijl de beste 10% deze score
behalen op 19 maanden (9).
10