eindwerk B. Duytschaever.pdf - GGS Jeugdgezondheidszorg

kleinste eenheid in een taal die betekenis uitdrukt, bijvoorbeeld het lidwoord ‘een’ bij een
naamwoord betekent dat het om 1 object gaat en dat het een niet-specifiek object is. Vanaf
24 maanden beginnen kinderen voorzetsels te gebruiken en voegwoorden,
voornaamwoorden, lidwoorden en hulpwerkwoorden. Ze beginnen ook morfologische
verbuigingen te verwerven. Al deze elementen vormen de telegrafische spraak om tot meer
volwassen-achtig taalgebruik (5).
2.4.4 De pragmatiek
Kinderen vragen om uitleg en denken na over taal. Ze corrigeren zichzelf en geven
commentaar op volwassen taalgebruik. De communicatieve situaties waaraan ze deelnemen
worden gevarieerder. Zo komen nieuwe pragmatische functies aan bod (2).
2.5 De voltooiingsfase
In deze fase hebben kinderen al een actieve basiswoordenschat van een 3000 à 4000
woorden, hun woordenschatbegrip wordt geschat op 6000 à 8000 en breidt voortdurend uit.
De fonologie is grotendeels afgewerkt, maar de morfosyntaxis is nog volop in ontwikkeling,
zoals het vormen van passieve en samengestelde zinnen. Door hun groeiend
metalinguïstisch bewustzijn, staan kinderen – naast taalverwerven – nu ook open voor
taalleren. Zo leren ze in deze fase lezen en schrijven. Kinderen ontwikkelen narratieve
vaardigheden en kunnen zich nu ook verplaatsen in het standpunt van de luisteraar (2).
2.6 Beïnvloedende variabelen
Er zijn drie demografische variabelen waarvan men weet dat ze invloed hebben op zowat elk
aspect van de vroege ontwikkeling: geslacht, sociale klasse en onderwijsniveau van de
ouders en – minder duidelijk – plaats in de kinderrij (9).
2.6.1 Het geslacht
Over het geheel gezien is er een klein voordeel van meisjes t.o.v. jongens voor
woordenschatbegrip en -productie, maar de variatie die door het geslacht wordt bepaald is
relatief klein (1-2%) vergeleken met de variatie die geobserveerd wordt in de gehele groep.
Meisjes zetten doorgaans de ‘spurt’ in op een vroeger tijdstip dan jongens en ze bereiken het
50-woordenstadium ook enkele maanden vroeger (2,7,9).
Voor grammaticale ontwikkeling geldt eigenlijk dezelfde conclusie. Bijvoorbeeld voor woord-
combinaties bereiken meisjes het 50%-criterium 2 maanden vroeger dan jongens. Voor de
hele studiepopulatie in het normeringsonderzoek van de CDIs van Fenson et al. werd een
verschil gevonden in het ‘soms’ en/of vaak combineren van woorden in het voordeel van de
meisjes (9).
12