eindwerk B. Duytschaever.pdf - GGS Jeugdgezondheidszorg

In de meerwoordzin-fase breidt de zinslengte uit tot drie à vijf woorden, de zinnen zijn
veeleer lineair georganiseerd en ze bestaan vooral uit inhoudswoorden: naamwoorden,
werkwoorden en bijvoeglijke naamwoorden. Het aantal functiewoorden is gelimiteerd,
sommige klassen van woorden ontbreken nog: lidwoorden, voegwoorden, sommige
hulpwerkwoorden, de meeste bijwoorden en voorzetsels die tijd en hoeveelheid aanduiden.
Ook de flexie of verbuiging van het zelfstandig naamwoord en het bijvoeglijk naamwoord en
de vervoeging van het werkwoord ontbreken nog. Dit ontbreken van morfologie en de
meeste functiewoorden geeft deze zinnetjes hun telegramstijl-aspect (1).
2.4 De differentiatiefase
Deze fase valt in grote lijnen samen met de kleuterperiode en wordt gekenmerkt door de
ontwikkeling van alle niveaus van de taal: de fonologie, de semantisch-lexicale ontwikkeling,
de morfosyntaxis of grammaticale ontwikkeling en de pragmatiek.
2.4.1 De fonologische ontwikkeling
Fonemen zijn de kleinste eenheden van een taal die een verschil van betekenis markeren of
die één woord verschillend maken van een ander. Fonemen worden gecombineerd om
woorden te vormen, woorden worden in zinsdelen geschikt en zinsdelen worden
gecombineerd om zinnen te vormen. Op de leeftijd van 4 tot 6 maanden kan een baby alle
klanken en contrasten van zijn eigen taal opvangen, maar het verwerven van de expressieve
fonologie is een langzaam proces dat op kleuterleeftijd nog niet afgewerkt is (5).
De fonologische ontwikkeling wordt hier niet verder beschreven, omdat – wegens de jonge
leeftijd van het doelpubliek – de uitspraak nog weinig relevant is voor het onderscheiden van
taalpathologie.
2.4.2 De semantiek en woordenschat
In deze fase gaat de semantisch-lexicale ontwikkeling in een hoog tempo verder. De
woordenschatgroei maakt een tweede opmerkelijke versnelling door rond de leeftijd van drie
jaar, met naar schatting een expressieve woordenschat van 1000 woorden en een
woordenschatbegrip van heel wat meer (2).
Een belangrijke mijlpaal die veel kinderen rond 2,5 jaar verwerven is de kennis van de
reciproke relatie: jij/ik, jouw/mijn. Ze verwijzen dan naar zichzelf als ‘ik’ in plaats van met hun
eigen naam (8).
2.4.3 De grammaticale ontwikkeling
Het cruciale aspect van taalontwikkeling in de periode van 24 tot 36 maanden is dat kinderen
grammaticale morfemen beginnen toe te voegen aan hun zinnen. Een morfeem is de
11