eindwerk B. Duytschaever.pdf - GGS Jeugdgezondheidszorg

3 Taalontwikkelingsstoornissen
Het onderwerp van mijn onderzoek is een vergelijking maken tussen 2 instrumenten om het
(risico) op een taalontwikkelingsstoornis bij jonge kinderen op te sporen. Vooraf is het nodig
te weten wat een taalontwikkelingsstoornis is en welke er zijn. In dit hoofdstuk zal ik
omschrijven wat een taalontwikkelingsstoornis inhoudt. De verschillende vormen worden
besproken, met meer nadruk op die taalontwikkelingsstoornissen die frequent voorkomen of
die men zou kunnen detecteren op het consultatiebureau bij een jonge – op het eerste
gezicht normale – populatie.
3.1 Inleiding
De normen voor een gemiddeld normaal verlopende spraak- en taalontwikkeling zijn niet
eenduidig. Er lijken grote spreidingen in voor te komen. Elk kind heeft zijn eigen
neurobiologische ontwikkeling waarvan de taalontwikkeling deel uitmaakt. Kinderen kunnen
vooruitgaan in een bepaald ontwikkelingsgebied en daardoor een ander ontwikkelingsgebied
even laten rusten. Leren lopen bijvoorbeeld, kan van een kind zoveel inspanning vragen dat
het daardoor de taalontwikkeling even laat rusten. We moeten dus ruime marges nemen
voor wat normaal is (12). In deze inleiding worden enkele definities gegeven.
3.1.1 Taalvertraging versus taalstoornis
Van een langzamere of vertraagde taalontwikkeling wordt gesproken wanneer het
taalgebruik van een kind kenmerken vertoont van het taalgebruik van jonger kind,
kenmerken die niet passen bij de kalenderleeftijd van het kind. Van een andersoortige of
gestoorde ontwikkeling wordt gesproken wanneer het taalgebruik van een kind kenmerken
vertoont die niet in een bepaalde fase van het taalverwervingsproces thuishoren en die geen
samenhangend beeld vormen. De combinatie van een vertraagde en gestoorde
taalontwikkeling komt eveneens voor: het kind produceert zinnen die grotendeels horen bij
een jongere leeftijdsfase, maar daarnaast bevatten de uitingen ook bizarre kenmerken die
niet bij een bepaald ontwikkelingsstadium horen (2,12,13).
Op jonge leeftijd is het moeilijk of onmogelijk een onderscheid te maken tussen vertraagde
taalontwikkeling en gestoorde taalontwikkeling. Kinderen vertonen vaak in de peuter-
kleuterperiode een vertraging in spraak- of taal(ontwikkeling). Wanneer de vertraging
aanhoudt en wanneer ze de communicatieve functie belemmert, dan spreekt men van een
stoornis (3,14).
14