Rekenen voor peuters - Toetswijzer

Toetsen op maat
De rekenvaardigheid van kinderen in een groep loopt vaak sterk uiteen. Als gevolg daarvan zal eenzelfde
rekentoets voor een deel van de kinderen goed op niveau zijn, maar voor sommige kinderen erg moeilijk of
erg gemakkelijk. Met name voor een aantal kinderen van niveau D en voor de kinderen van niveau E (of de
kinderen van niveau V) zijn de toetsen van het eigenlijke afnamemoment aan de moeilijke kant. Voor een
aantal kinderen van niveau A (of niveau I) zijn de toetsen echter aan de gemakkelijke kant. De bij de
rekentoetsen van het Cito Volgsysteem gehanteerde meettechniek maakt het mogelijk de toetsen op het
niveau van de kinderen af te stemmen. Omdat de toetsscores op verschillende rekentoetsen telkens naar
eenzelfde schaal worden omgezet is het mogelijk kinderen die verschillende toetsen maken toch met elkaar
te vergelijken. Kinderen kunnen daardoor bijvoorbeeld een toets maken die hoort bij een vorig afnamemoment
(een kleuter maakt medio groep 2 de toets behorend bij eind groep 1) of een volgend afnamemoment
(een kleuter maakt eind groep 1 de toets behorend bij medio groep 2).
Bij de toets Rekenen voor peuters en de toetsen Rekenen voor kleuters is dit ‘toetsen op maat’ in mindere
mate van toepassing dan bij de overige toetsen uit het Cito Volgsysteem voor groep 3 t/m 8. Immers, voor
zowel de peuters als voor de kleuters hebben we maar één toets ‘per jaar’. De peutertoets wordt zowel in
de leeftijdscategorie P1 als in de leeftijdscategorie P2 afgenomen. En de toetsen voor de groepen 1 en 2
worden zowel voor het medio-afnamemoment (respectievelijk M1 en M2) als voor het einde-afnamemoment
(respectievelijk E1 en E2) gebruikt. Daarnaast is er geen rekentoets voor tweejarige peuters beschikbaar
waardoor het in de peutergroepen niet mogelijk is om een toets van een ‘lager’ niveau aan te bieden aan
een driejarige peuter. Bij het ‘toetsen op maat’ kan de leidster eventueel wel gebruikmaken van de toets
Rekenen voor kleuters voor groep 1. Deze toets kan ingezet worden voor peuters die heel duidelijk aan
meer uitdaging toe zijn. Daarnaast kunnen leerkrachten van groep 1 de toets Rekenen voor peuters
inzetten voor kleuters voor wie de toets voor groep 1 nog wat te hoog gegrepen is.
Correctie van de toetsen
De toets Rekenen voor peuters is zowel handmatig na te kijken en te analyseren als via de computer, met
behulp van het Computerprogramma LOVS. Voor het handmatig nakijken van de toets kan gebruikgemaakt
worden van een lijst met goede antwoorden, die in de bijlage van de handleiding is opgenomen. Op het
scoreformulier staan de goede antwoorden ook aangegeven. Indien gewenst kan de leerkracht in het
Computerprogramma LOVS de foute antwoorden aanklikken. Op basis van de totaalscore op de toets
wordt een inschatting gemaakt van de algemene rekenvaardigheid van de kinderen.
Verwerking resultaten en verdere analyses en interpretatie
Na de toetsafname en het nakijken van de antwoorden kunnen de toetsresultaten door de leidster verwerkt
worden op speciaal ontwikkelde rapportageformulieren, onder andere peuteroverzichten, groepsrapporten
en categorieënoverzichten. In de handleiding bij het toetspakket Rekenen voor peuters (Op den Kamp,
2010: hoofdstuk 4: Interpretatie en gebruik op niveau van kind en groep en hoofdstuk 5: Interpretatie en
gebruik op locatieniveau) en de handleiding bij het Computerprogramma LOVS (module
Schoolzelfevaluatie) worden de mogelijkheden besproken om handmatig en met behulp van het
computerprogramma verschillende soorten overzichten te maken, zoals bijvoorbeeld leerlingrapporten,
groepsrapporten, categorieënanalyse, dwarsdoorsnedes en trendanalyses. Met behulp van deze
overzichten kan de kwaliteit van het gegeven rekenaanbod ook op groepsniveau en locatieniveau
geanalyseerd worden.
Categorieënanalyse
Voor verdere analyses op kindniveau biedt het Computerprogramma LOVS naast de standaardrapportages
ook een meer geavanceerdere rapportage: categorieënanalyse. De categorieënanalyse is bedoeld om na
te gaan of het kind, gegeven zijn algemeen niveau, evenwichtig presteert op de verschillende onderdelen of
categorieën van de toets.
Bij elke afname kunnen de opgaven onderverdeeld worden in een relatief klein aantal didactisch zinvolle
categorieën. Uit de vaardigheidsscore die het kind behaalt en het toegekende niveau (A t/m E of I t/m V)
24