Leerlijn Ga met een blauw paard - Huis van Gedichten

En dat tegen de achtergrond van een visie op poëzie, zoals Johan de Witt Scholengroep sterk
benadrukt, als een medium dat leerlingen aanspreekt, motiveert en hen doet groeien in hun
verhouding tot de werkelijkheid en hun beleving ervan.
Poëzieonderwijs heeft de sterkste band met het vak Nederlands en met de kunstvakken. In de
bijlagen worden relevante doelen uitgebreider beschreven. Met poëzie schrijven kun je inhoud
verwerken, je uitdrukken. Door poëzie te lezen kun je iets te weten komen, informatie
verzamelen. Dat maakt combinaties met veel andere vakken mogelijk: leerlingen doen steeds
vaker (informatie)onderzoekjes. Een gedicht kan ook een informatiebron zijn doordat het een
interessante invalshoek biedt bij een onderwerp uit de leerstof.
2.5 Didactiek van poëzieonderwijs
Poëzie schrijven moet meer worden dan alleen 'je ontroering kunnen verwoorden'. Een leerlijn
veronderstelt ontwikkeling, het idee dat lezen en schrijven van poëzie volgens
ontwikkelingslijnen kan lopen. Volgens ons is daarin de ontwikkeling essentieel van expressie
(ik kan/durf mijn emotie te verwoorden) naar communicatie (poëzie als geavanceerd middel om
een boodschap over te dragen). Die ontwikkeling wordt onder andere zichtbaar in een
groeiende bewustzijn van het effect van het eigen gedicht op de lezer en het analoog groeiende
besef dat de lezer heeft van de construerende, spelende dichter die een boodschap overbrengt.
Dat bewustzijn uit zich in het vermogen te kunnen reflecteren op eigen keuzes in lezen en
schrijven.
Poëzie lezen om onmiddellijk geraakt te willen worden en poëzie schrijven om uitdrukking aan
je emoties te kunnen geven zijn dus, volgens ons, beginstadia van een ontwikkeling. Soms
moet je overigens wel eerst iets afleren of loslaten, vooroordelen bijvoorbeeld over wat poëzie
wel of niet hoort te zijn of talenten die je wel of niet denkt te bezitten. Uiteindelijk eindig je met
poëzietechnieken te gebruiken of te herkennen, je bewust van inhoud en manier waarop je
communiceert (leest en schrijft) met poëzie.
Ons uitgangspunt is om niet te beginnen met schrijven volgens poëtische technieken of
dichtvormen en in eerste instantie te werken met een rijmverbod. Dit om het scheppen ruimte te
geven en de leerling daarin zelfvertrouwen te laten opbouwen. Leerlingen leren wel alvast
technische aspecten van poëzie herkennen en soms krijgen die al doende al een plek. Maar dat
is niet het doel. Pas als uitdrukkingskracht en –vrijheid is verworven, krijgen vormen en
technieken ook in het schrijven aandacht. Dan kunnen leerlingen ontdekken welke meerwaarde
ze kunnen hebben.
Een gedicht van een leerling toont hoe de rijmdwang kan toeslaan:
11
De taart was heerlijk en gelust
Iedereen at gerust
De cadeautjes waren mooi
En ik kreeg ook veel fooi
De drankjes waren lekker
De buren kregen niks en baalden als een stekker
In de ontwikkelingslijn wordt de schrijver zich steeds meer bewust van zijn denk-/werkproces en
kan hij het met steeds meer gemak doelgericht sturen.