Leerlijn Ga met een blauw paard - Huis van Gedichten

7. En de laatste trein zou kunnen zijn, een trein vol pelgrims, in (bijvoorbeeld) India, waar de
mensen ook aan alle kanten buiten de trein hangen, staan, en in een grote bult op het dak
liggen.
Het aantal stappen in het volschrijven van de regels is afhankelijk van hoe zuinig dan wel
overdadig leerlingen er in slagen beelden tussen te voegen. Vraag nadrukkelijk alles woord
voor woord opnieuw te schrijven/typen omdat het overschrijven een deel van het proces is
waardoor het hoofd in staat is steeds nieuwe beelden te bedenken om tussen te voegen.
Leerlingen kunnen heel goed met elkaar bespreken hoe de 'volste zin' met een klein beetje
bewerking een gedicht wordt - regelafbrekingen, wat schrappen en schaven spannend en
betekenisvol waren. Als er propvolle zinnen staan (zoals in bovenstaand voorbeeld) is het een
goede tip om mooie stukjes te laten onderstrepen. Die onderstreepte fragmenten zijn dan start
voor een gedicht.
Variant: Laat leerlingen een kort stukje kiezen uit de meest volle zin, en vraag ze hetzelfde
proces nogmaals te doorlopen. Ze raken verder weg van de oorspronkelijke beginzin, en soms
betekent dat dat er bijzonder interessante gedichten kunnen ontstaan.
Geef leerlingen de lijst feedbackvragen of een selectie eruit (zie bijlage 4.3) als hulpmiddel. Laat
voordat een leerling gaat voorlezen twee aandachtspunten kiezen die in de feedback gebruikt
worden. Bij elk gedicht worden opnieuw feedbackpunten gekozen.
Vraag elk groepje verslag te doen aan de hele klas over wat ze hebben ontdekt over feedback
op gedichten geven aan elkaar.
Stap 4 - Workshopmiddag (wisselende groepen) - 4 klokuren
Laat leerlingen twee van de drie workshops kiezen. De workshops zijn:
Feedback op de gedichten (en eventueel de vertaalde gedichten) liefst door een dichter.
Voordrachtsworkshop door een theaterdocent.
Vormgeven van gedicht door een grafisch docent.
De workshops duren 5 kwartier met een pauze van een kwartier. Ook na de tweede ronde volgt
er een kleine pauze waarin de ruimte wordt omgebouwd tot een podiumachtige setting:
microfoon op standaard, versterker, stoelen. Leerlingen gaan dan elkaar de gedichten
voorlezen. Na het voorlezen kiezen leerlingen drie gedichten om naar het festival af te
vaardigen. Eerst kunnen leerlingen kandidaten voordragen daarna wordt er gestemd.
Ook de docenten en workshopleiders kiezen drie favorieten. Die keuzes gecombineerd, leiden
tot een afvaardiging van drie dichters. Bij grote verschillen ligt de uiteindelijke beslissing bij de
docenten.
Bij de Johan de Witt Scholengroep wordt de workshopmiddag feestelijk vormgegeven. Om te
beginnen is de locatie bijzonder: de Vrije Academie – een werkplaats voor beeldend
kunstenaars in de binnenstad, dichtbij de school en dichtbij het theater waar Winternachten
plaatsvindt. De Vrije Academie laat Marokkaanse beeldend kunstenaars uit haar gelederen een
maaltijd maken voor de leerlingen. De maaltijd wordt geserveerd na de voordracht. Daarna
vertrekken leerlingen naar het theater.
Stap 5 - Afsluiting op festival
Alle leerlingen bezoeken het festival. 3-5 leerlingen dragen werk voor. Uit de praktijk van de
Johan de Witt Scholengroep:
In 2005 begeleidde dichter Alfred Schaffer twee leerlingen op het podium. Dit gebeurde in een
klein en terughoudend aangekondigd programmaonderdeel van het festival. Schaffer
introduceerde elk van hen op het podium en vroeg ze hun gedicht te lezen. Daarna interviewde
hij hen op het podium en vroeg ze wat frases of woorden toe te lichten. Tot slot nodigde hij de
71