Bekijk het PDF bestand.

XI.
HET BIJVOEGLIJK NAAMWOORD
Het bijv, naamwoord heeft de gewone verbuiging. Soms is de
verbogen vorm zonder rekking afgeleid : 'n grovve stem.
Het bijw. van graad hāēl is ook in Katw. als een adjectief verbogen
: de hāēle auwe tijd. Oude flexie vinden we nog in : met
gemiender hand (met vereende krachten ; in den tekst van 1790 ;
thans bij ouderen).
De overtreffende ende trap komt nog vaak als naamwoordelijk gezegde
voor : Piet fan Nelles die was toe de hoogste (degeen die
het meest besomde ; bijwoordelijk : at hoogst). Aardig om de
antiquiteit is : De skrik was at māest (het grootste, het ergste ;
de sch āde was van geen belang) en daartegenover : De onkoste
dat was at minst. 1Vlāēst (grootst) komt ook nog voor in : de māeste
macht (de meerderheid). Een versterkte superlatief is alderbest,
alderminst. De absolute superlatief (een zeer hooge graad) wordt
op verschillende wijzen uitgedrukt : Uitgebrande olie was onze
vettighāaid. Neen, at ferskil is te groot hoor ! (wel heel groot !).
We waere toe zoo zuinach fan belang (heel zuinig).
Over locale bijwoordelijke en bijvoeglijke comparatieve vormen,
zie bij het bijwoord, verderop. Een bijzondere, verzwaarde vorm
in bijwoordelijke functie is : Daer staet se skoonste best te praete
(als of er geen werk was ; doodgemoedereerd). De superlatief
wordt hier door een nieuw „suffix", nl. het „leege" best
versterkt.
ZELFSTANDIG GEBRUIKTE ADJECTIEVEN
De schipper, de kapitein, heet „auwe". Wat sāat-tan auwe?
Is tie auwe al om-boord? „De Auwste (meerv. auwstas)" is
de oudste der lichtmatrozen ; de naam hangt af van het werk,
niet van den leeftijd. Er kunnen dus meer dan een „auwstas"
zijn : Wij vaere twie auwstes. Hij was al twie in twintach, maer
hij voer nog voor auwste. Gijs was auwste, in ik jongste ('n jongen
I14