You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
gen en zijn toegepast op de koffie. Een meer directe, zintuiglijke<br />
„vergelijking" zou zijn : de kokende koffie vertoont in den<br />
ketel of pot dezelfde borrelende of „kokende" (in ouder Nederlandsch<br />
„spelende") beweging als bij <strong>het</strong> bdale der visschen<br />
de vlakke zee.). Het werkwoord zal wel de regelrechte representant<br />
zijn van een ouder Nederlandsch beilen ; in <strong>het</strong> Ned. Wdb.<br />
III 1 545 staat van dit woord : „Meer dan eens in <strong>het</strong> Dagverhaal<br />
van Van Riebeek, en gebruikt van walvisschen en dergelijke dieren<br />
; de beteekenis is thans niet volkomen duidelijk. „Heden<br />
waren vele walvisschen inde baai, die in de zon lagen en beilden,<br />
en zoo mak schenen dat...". „'s Middags becomen tijdinge, datter<br />
menechte visch aen strant in de bay lagh en beylden." „Een<br />
zeekoe die dicht aen strant lagh en beylde". Dit woord met<br />
„een niet volkomen duidelijke beteekenis" is een „symboliek<br />
woord", dat, behalve een zekere beweging een sterke gevoelswaarde<br />
in verband met groei en volwassen of rijp zijn, weergeeft.<br />
Wanneer we voor beilen de beteekenis spartelen, spelen, krioelen,<br />
stoeien, ook om te „paaien" bijv. aannemen, dan is <strong>het</strong> woord<br />
toch wel teruggevonden in Katw. bdal(e), in roepvorm bdo...l,<br />
in Scheveningen bdele. Belangwekkend is <strong>het</strong> zeker, om zijn taaie<br />
leven in <strong>het</strong> diepste en dierbaarste hoekje van de visschersziel.<br />
Een ander werkwoord voor een beweging en met sterke gevoelswaarde<br />
is krāole (heen en weer slenteren, ijsberen) bijv.<br />
op gargerden toon : „Wat loop je toch te krdole !" Dit woord<br />
had vroeger den vorm kreile.<br />
Moeilijkheden doen zich voor, wanneer wij een derde woord<br />
op -aol (-āal) nl. kāoll (kāall), den naam van een ronde blokschijf,<br />
willen thuis brengen. Net is mogelijk, dat dit woord teruggaat<br />
op een ouder keil uit kegel (ook al acht Franck-Van Wijk dien<br />
oorsprong van keil onwaarschijnlijk ; Van Haeringen, Suppl.,<br />
wijst echter op 17de eeuwsch keilen (kegelen) en Eng. kayles).<br />
De schijf zou dan een afgeplatte kegel zijn. Deze verklaring van<br />
kdoll (kāal) kan worden gesteund door <strong>het</strong> Katw. werkwoord<br />
kdole (kāale) : <strong>het</strong> rollen van een Moll op zijn kant over dek ;<br />
<strong>het</strong> rollen van een gulden, een rond deksel, over tafel of vloer ;<br />
<strong>het</strong> rollen over straat of vloer van een met kracht neergesmeten,<br />
weggeslingerden tegenstander. Dit laatste zou in <strong>het</strong> Hollandsch<br />
I) „Is bāal" zou dan oorspr. een verbinding met den infinitief : is bdale kunnen<br />
geweest zijn ; in de (ook in Katw. gangbare) beteekenis : is aan <strong>het</strong> bāale.<br />
82
Change language