Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
van dien aard te bespreken. In de eerste plaats de vormen „jae"<br />
en „neen" (dat niet tot nee verkort wordt). Wanneer men bevestigend<br />
antwoordt op een informeerende vraag, is men geneigd<br />
tot een gemoedelijke, schier eindelooze variatie en herhaling :<br />
„Hē-je Heystekke nog akend ?" „Jae zeker ; jae best ; in Sikkebekke-n-ook,<br />
h å 1 b es t. Die hāad an winkel edaen daer...<br />
Jae die heb ik akend". Zoo ook bij de ontkenning maar dan nadrukkelijker<br />
: „1Vlag at jou now nog heuge datter an tol was?"<br />
„Neen, an tol? Neen, dat mag mijn iet heuge. Neen, dattak at<br />
azien hep, iet." (Zie hierover bij negatie : blz. 201). Nadrukkelijke<br />
reactie leidt tot dubbel jae of neen : „Weet je nog dat ar<br />
an tol was ?" „Nae Kattebinne die kant ?" „Neen, neen, daer wat<br />
now de Batstraet is". Beide woorden kunnen ook versterkt worden<br />
door wē ( = wel), bē ( = versterking van wē), hoar ; ook door<br />
een tweeden korten zinsvorm, waarvan de meest eigene is : „Ken<br />
je dat huis fan Krijn H.?" „Van die kaptāain bedoelje ? Jae dat<br />
is fan Krijn Haezenoote, recht sõõ !" Een verzwaarde vorm met<br />
de beteekenis „Precies, nu begrijp ik <strong>het</strong> !" is „Jae waeralak !"<br />
Wanneer echter de Katwijker pertinent en kort antwoordt op<br />
een vraag, zal hij jae en neen versterken door de toevoeging van<br />
<strong>het</strong> voornaamwoord ik (ak) als de vragende zin actueel over hem<br />
en zijn handelingen gaat, en van at wanneer meer in <strong>het</strong> algemeen<br />
wordt geinformeerd : „Weet jij noch fan de Paesduin?" „B ē<br />
je ak !" -- „Ken je dat Katoortje ?" „Wel jae ak, wel je ak !"<br />
— „Was je daer al māēr aweest ?" „Wē je ik". — „Liepe jollie<br />
anders binne?" „B ē je at !" (= Zeker, zoo was <strong>het</strong> de gewoonte).<br />
- Ook in de uitvoerige mededeeling als vorm van nadruk : Dat<br />
was allegaer daer bij Abramme, daer die zautskuur is, b ē jāe<br />
at." Jae 't en neen 't zijn zi^n dus ook „verzwaarde woordvormen"<br />
(zie hierover ook blz. 105).<br />
Bovendien wordt de combinatie gebruikt als verzwarende vorm<br />
van nadruk in plaats van <strong>het</strong> enkele jae (ak) : „H ē je je graatfaeder<br />
ook nog ekend?" „B ē je-dk ! Goed ekend !" Jaedek<br />
is oorspr. jae -}- et + ik.<br />
Jae en neen zijn ook frequente „interjecties" in den eigenlijken<br />
zin des woords. Het onderbreekt of volgt op de mededeeling met<br />
een nader-verklarende functie : „Waer now de Batstraet is, daer<br />
mottat eweest hebbe". „Ooh, daer I Dat maaie straetje jae daer<br />
an de noortkant lag er al. — Bezuije de brak, daer weunde-n-ie,<br />
jae daer weunde-die bezuije van. — Dar lag an slach, an rij-<br />
241<br />
16*
Change language