Bekijk het PDF bestand.

wordt nog een verlengstuk van de reep, zwink genaamd, uitgeschoten
en van enkele breels voorzien (zwinkbreels). De zwink
werd vroeger aan de beting, tegenwoordig aan twee groote bolders
op de voorplecht vastgestoken. Vroeger werd, als het laatste net
was geschoten, door den afhouder geroepen : „Geschoten met
vlijt Rust' zegen op ons arbeid !" En de schotters namen hun
petten (in den heel ouden tijd de toen gangbare cylinderhoeden)
af, wanneer ze het eerste net buiten boord schoten.
Een zwaar karwei dat vroeger bij de zeilloggers bij eenige windkracht
voor of na het schieten moest worden verricht (op de
bommen ook al was het goed weer) was het „mastwarren" of
„onder de mast gaan". Ter vermindering van den winddrang
liet men dan de mast schuin achteroverloopen. Ging men na het
halen niet onmiddellijk weer schieten, dan moest de mast weer
worden opgehaald. Ook hierbij had ieder zijn aangewezen taak.
De bommen, die bij stormweer heel moeilijk onder zeil te houden
waren, moesten, wanneer de vleet niet kon worden geschoten,
dus bijv. 's winters, ten anker gaan. Moest men tijdens de visscherij
een klein eindje zeilen, dan benutten de bommen, onder
de mast liggend, de unjermast en het unjerzeil.
Het inhalen der netten (het „halen") geschiedt in gewone omstandigheden
voor het aanbreken van den dag. De laatste wacht
roept daartoe alle opvarenden met een langgerekten roep :
„Haelēēēē 1" of „Haele- mans-haelēēēē !" (mans = mannen).
De afhouder neemt plaats op zijn bankje achter het spil ; hier
zijn reeds den vorigen avond eenige slagen van de reep omheengelegd.
Hij trekt nu, terwiji het spil, na wat gestoom en geblaas
door den schipper aan den gang wordt gebracht, aan de tegelijkertijd
meer van het spil afloopende reep. De stoomspillen („stoom -
fiets" !) deden evenwel pas na 1900 hun intrede op onze visschersvaartuigen.
Voordien staken de spilloopers de spaken in het bovendeel
van het spil en begonnen, terwijl de pallen klikten, rond
te loopen ; de geheele vleet, al was dat toen nog geen 4 K. M.
als nu, moest „mit-te-borst" ingewonden worden. Thans behooren
ook de stoomspillen al weer tot het verleden. Op de moderne
motorloggers ronken de motoren, wanneer de bemanning
in het heldere licht der electrische reflectoren aan dek komt. De
„motorwinch" gaat met een „handle" „in zijn werk" en draait
op hetzelfde oogenblik. De afhouder „houdt" nog altijd op dezelfde
wijze „af" als vroeger, trekt langzaam de reep van de
i8