Bekijk het PDF bestand.

fan jouw iet ezāat hebbe (= dat wil ik niet hebben, nl. als door
jou gezegd), ook een korte vorm. Over den lijdenden vorm hiervan :
zie blz. 184, evenals over de verbinding : „Over an hallaf uur
issat faere-n-az āāt".
6. HEBBEN EN ZIJN ALS HULPWERKWOORDEN
De verbinding van hebben of zijn met een verleden deelwoord
heeft natuurlijk in het Katwijksch gewoonlijk de functie
van aanduiding van den „voltooiden tegenw. of verleden tijd".
Die functie heeft zich ontwikkeld uit de boven besproken perf
ectieve beteekenis van het deelwoord (en ook dezelfde van het
werkw. hebben, zie blz. 174). Een overgang van de perfectieve
onvoltooid tegenwoordige naar de voltooid tegenw. functie mogen
we nog aannemen in den zin : „1Vlaer hē- je n o g ahoord, dat er
in die Franse tijd an soldaet uit-te br āk mee moss, as je of-foer?"
„Neen dat heb ak jet ahoord". Dit is misschien wel bedoeld als :
„dat heb ik in mijn jeugd nooit gehoord", maar ook als : „dat
is mij niet bekend, dat heb ik niet in mi jn herinnering". Heel vaak
ook is de volt. tegenwoordige tijd tevens de aanduiding van een
volledig afgesloten gebeuren of een uiteindelijk, ook wel een maximaal
resultaat, alles schakeeringen van het „perfectief aspect"
der handeling : Ik ben sinds zgo4 van de z āē of. Ik heb vijf tig
jaer evaere, tien jaer van Ysbrande-n-astierd. 't Biggetje, dat
klāane wijfje dat now in at gasthuis is, dat h ā ā t d i k o p
ebraaid (heeft heel haar leven goed geld verdiend met breien).
Ook met het hulpww. zi jn : Op at Lāaistovver zand benne g e-
n o c h chroote skepe-n-ebleve (= heel wat schepen). Toe in
an snāēwbui ze konne niks sien is ie ezāald deur an (stoom)-
skip ( = aangevaren, zoodat hij zonk). Hierbij moge worden overwogen
dat ook het werkwoord wēzen wel in „perfectief" verband
gebruikt kan worden, zoo bijv. met zwaar accent in : Maer as at
ienmael hoog waeter ewēest was, vloog at soo weer w ēch ook. —
Ook „momentaan" bij verbinding met „toen" : Toe waere we tien
weke of, in toe benne we mit 28 last binnen-ekomme (Het resultaat
wordt hier in den volt. tegenw. tijd geconstateerd). Nog
duidelijker momentaan is : „Toe de skuit ging rechte, viel dat
alles boven op me. Toe was ak in zwijm. 'k Wis fan niks".
Wanneer twee schippers op zee elkander praaien en nieuwtjes
ruilen, zal de een den ander vragen : „Wat fang je gistere?"
170