Bekijk het PDF bestand.

zegt „hij" tegen zijn vrinden als hij haar ziet passeeren : „Daer
gaet m'n aach", en hij duidt daarmee schuchter of overmoedig
aan, dat zij wel eens z'n „m āait" zou ktinnen worden. En wanneer
aan boord bij 't eten uit de gemeenschappelijke schotel A. wachtend
op zijn beurt, speculeert op een mooi „blank vischje" voor
zich, en B. het voor zijn neus wegkaapt, dan zucht A. : „Daer
get ma' ooch !"
Personen worden „omschreven" in bijnamen en scheldnamen.
Ze zijn in Katwijk a/zee, waar het aantal familienamen gering
is, zeer geliefd. Het is bezwaarlijk, hier ook maar een overzicht
te geven ; het zou niet discreet zijn. We noemen alleen
„Fetter" die in de dagen der Lombokexpeditie altijd over generaal
Fetter redeneerde ; „Waerhāait" die al zijn uitingen bekrachtigde
met een beroep op d ē „waarheid", die hij, op grond van
zijn geloof, in pacht had. „'t Mangat", niet aldus genoemd naar
een uitgang in het scheepsdek, maar „omdat hij liep als een getrouwde
man". Algemeene scheldnamen zijn „'n pikeur" (een
eigenwijze kenner van het vak), „auwe sjapeur" (guit, schalk),
„auwe schierewiet" (iemand die „een beetje slim pienter" is),
„benauwde half elf" (bangerd ; door het spookuur ?), „de duivel
van Dort" (vogelverschrikker van uiterlijk, man of vrouw). De
„duivel van Dort" is een goedaardige duivel. Volkomen onbegrij -
pelijk is een vergelijkende omschrijving als : „zoo lui as Gijsje
Mollebort".
Een der folkloristisch interessante omschrijvingen is „'t Kopje"
voor „de dag van aanteekenen voor het trouwen" en ook „het
partijtje 's avonds" van dien dag. Men kan al of niet „'n kopje
geve"I). Vandaar dus mededeelingen als „Ze geve g ēen kopje"
(„geen ontvangdag" als het ware) en „Ik mot op 't kopje bij Aane"
( = Arentje). Aan de naaste verwanten en vrienden worden „bruidsuikers"
vereerd : „Heb jij suiker shad?" „Neen ak". („ahad"
is hier : ontvangen, zie blz. 174 vlg.).
Handelingen, gebeurtenissen en toestanden worden in de yolkstaal
lang niet altijd door een enkel werkwoord omschreven. In
de eerste plaats zijn er werkwoorden, die zelden of alleen in een
I) Deze uitdrukking sticht geen verwarring met de kat die „kopjes geeft". Daarvan
zegt de Kattaker : „Die kat die doft." Zoo heet dan ook een mannetjesduif
(om z'n kopbewegingen bij de „vrijage") 'n doffer. En een „dof" (= opstopper)
in „Geeft 'm een dof" (ook van de schuit gezegd) zal wel „van 't zelfde" zijn.
53