2014_armoede_ongedeelde_stad_v2

te gaan. De hele ontwikkeling van de naoorlogse verzorgingsstaat
is van dat doel doordrongen geweest. Als reactie op de
verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog zette de nationale
overheid zich op de kaart om onzekerheid en armoede te boven
te komen. Tot die tijd was de overheidsinzet op sociaal-maatschappelijk
terrein bescheiden geweest; dit veld werd gedomineerd
door het particulier initiatief.
De grondslag voor deze ingrijpende verandering werd tijdens
de oorlogsjaren gelegd door de Engelse jurist Wiliam Beveridge,
die in 1942 in opdracht van de Engelse regering de contouren
schetste van een nieuw systeem van sociale zekerheid. De Nederlandse
regering in ballingschap zette in 1943 de commissie-Van
Rhijn aan het werk, die een op Beveridge gebaseerd Nederlands
stelsel van sociale zekerheid moest uitwerken. Het werk van
deze commissie vormde de grondslag voor de naoorlogse verzorgingsstaat,
die door vier kabinetten onder leiding van Willem
Drees (de eerste sociaal-democratische premier) in de steigers
werd gezet.
Als minister van Sociale Zaken had Drees in 1947 al een
Noodwet Ouderdomsvoorziening tot stand gebracht, die in 1957
werd vervangen door de AOW, het pensioen voor iedereen. Dat
leverde hem de koosnaam ‘vadertje Drees’ op en Nederland de
uitdrukking ‘trekken van Drees’. Het was het startsein voor een
imponerende reeks sociale wetten: de Wet op de Bejaardenoorden
in 1961 (voor een welverdiende oudedagsvoorziening); de Kinderbijslagwet
in 1963 (om gezinnen meer inkomenszekerheid te bieden);
de Algemene Bijstandswet in 1965 (van genade naar recht);
de Wet op de Arbeidsongeschiktheid (WAO) in 1967 (werknemers
die niet meer konden werken, kregen tachtig procent van hun
inkomen gegarandeerd); en de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten
in 1968, die mensen zorg moest bieden tegen onverzekerbare
risico’s en het noodlot.
Binnen deze wettelijke kaders ontwikkelde de nationale overheid
in samenwerking met gemeenten ook nog eens specifiek
beleid om sociale ongelijkheid en achterstanden te bestrijden.
Dat gebeurde op het terrein van het onderwijs, de arbeidsmarkt,
gezondheid en wonen. In allerlei varianten zijn vanaf de jaren
zeventig achterstandsscholen, achterstandswijken en achterstandsgroepen
object van beleid geweest. De wijkenaanpak, vanaf
de stadsvernieuwing in de jaren zeventig tot de recente krachtwijkenaanpak
van oud-minister Vogelaar, kan hier als voorbeeld
dienen. Maar ook de aandacht voor zwakke scholen of de gezondheidsbevordering
van mensen in probleemwijken hoort
hierbij. Het ging hier niet direct om een specifiek op personen
11