2014_armoede_ongedeelde_stad_v2

Nederland een redelijk gunstig beeld zien. Leerlingen aan de
onderkant van de verdeling presteren in ons land verhoudingsgewijs
goed. Eén op de negen Nederlandse leerlingen leeft in armoede
tegenover één op de vijf in de Verenigde Staten. Naar de
maatstaven van Unicef behoren Nederlandse kinderen tot de
gelukkigste van de wereld.
Daar staan wel de nodige ongunstige feiten, ook in Nederland,
tegenover. Wanneer men als kind in een arm gezin leefde,
is de kans dat men op volwassen leeftijd arm is veel groter dan
wanneer men in welvarender omstandigheden opgroeide. Die
kans wordt bovendien groter als men al op jongere leeftijd of
gedurende een flink deel van de jeugd arm is geweest. Opgroeien
in armoede gaat ook samen met een verhoogd risico op bepaalde
vormen van uitsluiting. Het beschikken over minder sociaaleconomische
hulpbronnen leidt ertoe dat arme kinderen op een
lager opleidingspeil eindigen, wat vervolgens weer consequenties
heeft voor hun arbeidsmarktkansen (SCP, 2011). Kortom:
niet voorbestemd tot achterstand, maar wel een vergroot risico
daarop.
95
Afbrokkelende steun voor gelijkekansenbeleid
Geven deze feiten nu aanleiding om het bestaande beleid voor
deze doelgroep voort te zetten, te beëindigen of om te buigen
Zijn er redenen om specifiek beleid te ontwikkelen voor kinderen
die met hun ouders in armoede verkeren Bij het bestaande
beleid denk ik vooral aan het al decennia gevoerde achterstandenbeleid
(waaronder voor- en vroegschoolse educatie en de
gewichtenregeling in het basisonderwijs), alsmede het recentere
beleid om schooluitval tegen te gaan (waaronder het streven
naar een startkwalificatie voor alle jongeren).
Het eerste dat opvalt is de afbrokkelende legitimiteit van deze
beleidsprogramma’s. Omvattende en langdurende beleidsprogramma’s
kampen daar vaak mee: de politieke aandacht en ook
de publieke steun nemen gradueel af. Zo kunnen mensen vaak
eerst groot enthousiasme opbrengen om bepaalde sociale problemen
aan te pakken; een enthousiasme dat later afneemt,
wanneer zij zich bewust worden van de beperkte mogelijkheden
om het probleem op te lossen en van de kosten die mogelijke
oplossingen met zich meebrengen.
Het is hier niet de plek om daar diep op in te gaan. Toch zou
ik twee oorzaken voor de toenemende vergruizing van de legitimiteit
van bestaande programma’s willen aanstippen. Ze kunnen
ons namelijk iets leren over het armoedebeleid.