Basis Zorgprogramma - Efp

Basis Zorgprogramma
Echter, wegens de empirische steun ziet men de what works principles momenteel toch vrij
algemeen als de belangrijkste leidraad in de forensische psychiatrie. Vergeleken met de jaren tachtig
en negentig, toen er sprake was van een nothing works principle (Martinson, 1974) houden de what
works principles dan ook een duidelijke vooruitgang in Het model ordent en geeft richting aan de
behandeling. Het heeft het veld vooruitgeholpen. De telkens terugkerende vertaalslag van het
model naar de individuele patiënt, gevolgd door een consequente evaluatie van de behandeling,
houdt ook een voordurende nuancering en verdere uitbouw van het model in. Vooralsnog zijn er
ook geen betere modellen. Die zullen er op den duur waarschijnlijk wel komen. Het model stamt
immers al uit de jaren tachtig.
Een mogelijke verfijning kan eruit bestaan op grond van alle assessments via een clustering van
problemen tot een herkenbare indeling in probleemgebieden te komen, een bottom-up- typologie op
grond van casuïstiek dus. Identificatie van een dergelijk probleemgebied indiceert dan een bepaalde
behandelaanpak, uiteraard zonder voorbij te gaan aan individuele variatie en uniciteit.
Good lives model
Het Good lives model 2 (GLM) is een algemene rehabilitatietheorie, ontwikkeld als een aanvulling en
alternatief voor interventies die zich uitsluitend op het RNR-model baseren (Ward & Stewart,
2003b; Ward & Gannon, 2006). Hoewel bedoeld om toe te passen op alle typen delinquenten,
wordt het GLM in de praktijk vooral toegepast bij seksuele delinquenten (Whitehead, Ward & Collie,
2007). Uiteraard dient ook het GLM wel rekening te houden met de specifieke psychopathologie
van patiënten. Het GLM biedt ruimte aan mechanismen waar het what works model niet direct oog
voor heeft. Voorbeelden zijn werken aan een vertrouwensband tussen therapeut en patiënt, en
patiënten motiveren actief mee te werken (Braet, 2008). De patiënt leert zich positief te richten op
zijn primaire levensbehoeften en concretiseert hoe hij wil leven in de verschillende levensdomeinen
(wonen, werken, relaties, vrijetijdsbesteding). Hiertoe neemt de behandelaar zijn huidige situatie,
zijn doelen, obstakels (verleidingen) en de stappen naar die doelen met hem door. Good live is
overigens een relatief begrip en houdt niet per se een leven in de maatschappij in. Een patiënt kan
zelfs terecht aangeven in de kliniek een goed leven te hebben wanneer het daarvoor aanzienlijk
slechter met hem ging.
Het GLM richt zich zowel op het welzijn van de delinquent als op reductie en beheersing van het
recidiverisico. Het GLM stelt daartoe de sterke eigenschappen en capaciteiten van het individu
centraal en behoort zo in twee opzichten tot de strength-based behandelmethoden (Whitehead,
Ward & Collie, 2007). Enerzijds neemt het de persoonlijke waarden en voorkeuren van de patiënt
serieus, anderzijds speelt het in op zijn primaire levensbehoeften (primary goods 3 ), om hem zo te
motiveren een beter leven te gaan leiden. De therapeuten proberen bij de delinquenten hiervoor de
juiste interne en externe condities aan te brengen.
2 Zie voor een uitgebreider literatuuroverzicht over het GLM: www.efp.nl/site/efp-online-publicaties
3 In de Engelstalige literatuur wordt hier de term primary goods voor gebruikt. Dit zijn activiteiten, ervaringen of situaties
die het individu uit eigen belang zoekt en die zijn welzijn bevorderen.
15