Basis Zorgprogramma - Efp

Basis Zorgprogramma
Het is aanbevelenswaardig dat FPC’s over een aparte resocialisatieafdeling beschikken. Dit betreft
een vorm van zorg tussen de intramurale en transmurale zorg in. Een dergelijke afdeling kan helpen
de hospitalisatie die een langdurig verblijf in een FPC nu eenmaal met zich meebrengt iets terug te
brengen. Deze afdeling is zo ingericht dat zij meer vrijheid biedt en meer een beroep doet op de
eigen verantwoordelijkheid. Een aparte resocialisatieafdeling maakt de resocialisatie niet alleen
geleidelijker, maar ook flexibeler. Een misstap in de transmurale fase hoeft dan namelijk niet per se
terugplaatsing naar de behandelafdeling in te houden. Dit strookt ook met de principes van het
Good Lives Model. Overigens hoeft het gebruik van de resocialisatieafdeling geen wet van Meden en
Perzen te zijn. De situatie van de individuele patiënt is hier bepalend.
Condities voor resocialisatie
De relatie met de therapeut
Ook in de resocialisatiefase is een duurzame en open relatie tussen sociotherapeut en patiënt van
belang. Zo vinden de patiënten de resocialisatie doorgaans zwaarder dan verwacht. Zij hebben zich
tijdens hun langdurige verblijf in de inrichting volledig aangepast aan de regels en het leven daar,
en zijn zodoende gehospitaliseerd geraakt. Als het inrichtingskader ruimer wordt of geheel wegvalt,
kan dat angst en onzekerheid oproepen. Ze lopen dan gevaar te vervallen in riskant gedrag. Een
duurzame en open werkrelatie tussen therapeut en patiënt is nodig om het gedrag en de
ervaringen van de patiënt buiten de inrichting – en dus buiten bereik van de therapeut – te kunnen
bespreken.
Wil de patiënt betrouwbare informatie over zijn gedrag geven, en tijdig melden dat er terugval
dreigt, dan moet er sprake zijn van vertrouwen. Dit is ook noodzakelijk omdat de patiënt weet dat
terugval doorgaans resulteert in beperkende maatregelen, wat hem ervan zou kunnen weerhouden
open te zijn. Het is dan aan de therapeut dit tot onderwerp van gesprek te maken (onder anderen
Bloom, Williams, Rogers & Barbur, 1986; EFP, 2003; Nedopil & Banzer, 1996; Serin, Voung & Briggs,
2003). Als de relatie goed is, kan de therapeut bovendien subtiele veranderingen in het gedrag van
de patiënt eerder en beter signaleren (onder anderen Bloom et al, 1986; EFP, 2003; Nedopil &
Banzer, 1996; Serin et al, 2003).
Samenwerking met ketenpartners
Als het doel van de behandeling een vorm van terugkeer in de maatschappij is, zijn de forensische
zorginstelling, de reclassering, de GGZ en de gemeente belangrijke partners in de zorgketen. Het is
belangrijk vooral de reclassering tijdig, conform behandelingsplan en afspraken, bij de resocialisatie
te betrekken. DForZo heeft in dit verband een pilot-programma geïnitieerd, Forensisch
Psychiatrisch Toezicht (FPT), om de samenwerking tussen de FPC’s en de reclassering beter te
structureren. Deze pilot loopt, zoals het zich nu laat aanzien, zo goed dat er steeds minder
proefverlof komt. Het ligt ook in de rede dat binnenkort alle uitstromende patiënten in het FPT
terechtkomen. Overigens loopt de precieze invulling van het FPT nu nogal uiteen en zal er meer
standaardisering komen.
Voor een goede start en een goed verloop van de resocialisatie maken de verschillende partijen die
verantwoordelijk zijn voor de zorg, begeleiding en nazorg onderling sluitende afspraken, alvorens de
77