Basis Zorgprogramma - Efp

Basis Zorgprogramma
elkaar echter goed aanvullen. De forensische psychiatrie zou dan ook zijn gebaat met een
constructieve integratie van beide modellen (Braet, 2008).
Het valt aan te bevelen een groep forensisch psychiatrische experts te installeren om het what
works model en het good lives model grondiger onder de loep te nemen dan dat tot nu toe is
gebeurd. Waar bestaat de empirische ondersteuning precies uit? Op welke aannamen berusten ze?
Wat zijn de conceptuele moeilijkheden? Wat zijn de meest waardevolle elementen? Hoe kunnen zij
deze elementen integreren in één model? Verschillen van mening kunnen ze dan herleiden tot
verschillen in aannamen, die ze dan hopelijk in een dialoog kunnen oplossen. Zo niet dan kunnen ze
de verschillen van mening expliciteren.
Het biopsychosociale model
Het biopsychosociale model (Engel, 1977, 1980) is bedoeld om tot een beter begrip te komen van
gezondheid en ziekte. Het gaat ervan uit dat het ontstaan, voortbestaan en herstel van een klacht
uitkomsten zijn van een samenspel van biologische, psychologische en sociale factoren.
Biologische factoren hebben betrekking op het functioneren van het lichaam en de mogelijke
verstoringen daarvan. Psychologische factoren betreffen iemands ervaringen en ideeën.
Voorbeelden zijn het idee dat de wereld beheersbaar, begrijpelijk en zinvol is, alsook motivatie en
vertrouwen als het gaat om behandeling, en zelfdiscipline op het punt van medicatie, dieet,
bewegen, roken en middelengebruik. Sociale factoren ten slotte zijn de invloeden vanuit de
omgeving van de betrokkene die zijn gedrag mede bepalen. Voorbeelden hier zijn iemands sociale
netwerk, huisvesting en financiële toestand.
Al deze factoren beïnvloeden elkaar over en weer. Het betreft zodoende zowel een systemisch als
een circulair model. Hoewel het model tot veel onderzoek heeft geleid voorziet het niet in een
simpel toetsbaar model om het aandeel van elk van de factoren kwantitatief in kaart te brengen.
Toegepast op de forensische psychiatrie houdt dit een samenhangende, multidisciplinaire aanpak in
om de biologische, psychologische en sociale factoren die van invloed zijn op de forensisch
psychiatrische problematiek in kaart te brengen en te behandelen. Afhankelijk van de aard van de
problematiek kunnen dan interventies om tot een aanvaardbaar delictrisico te komen aangrijpen op
de factoren uit deze domeinen. Zo kan men ingrijpen met medicatie, maar kan men ook werken aan
iemands gebrekkige copingvaardigheden en negatieve zelfbeeld. Daarnaast kan men ingrijpen in
gebieden als werk, sociaal netwerk, financiën en huisvesting. Dit alles heeft zowel betrekking op de
diagnose, risicotaxatie en evaluatie als op de behandeling en resocialisatie. De overlap met de
andere twee modellen zal duidelijk zijn.
Het rehabilitatiemodel
Rehabilitatie heeft als doel de (forensisch) psychiatrische patiënt te ondersteunen bij het eigen
herstelproces, Rehabilitatie vindt plaats in samenspraak met de patiënt en begint bij zijn wensen en
zorgbehoeften. Rehabilitatie helpt de patiënt beter te functioneren, zodat deze succesvol en
tevreden kan leven met zo min mogelijk professionele hulp. Rehabilitatie is dus gericht op een
17