Basis Zorgprogramma - Efp

Basis Zorgprogramma
Woonvormen onder verantwoordelijkheid van de kliniek
In de forensische psychiatrie zijn er diverse vormen van wonen onder toezicht en begeleiding. Zij
spelen vooral ook een rol tijdens het transmurale verlof. Deze vormen een continuüm van geheel
klinisch, gesloten en extreem gestructureerd wonen, via ambulante woonbegeleiding, tot
onbegeleid wonen met poliklinische zorg. De mate van beveiligende zorg hangt sterk samen met het
individuele delictgevaar, de ernst van de stoornis en de daaruit voortkomende risico- inschatting.
Als het recidiverisico bij resocialisatie hoog is, is plaatsing in een woning binnen de muren van de
kliniek het maximaal haalbare. Bij een matig risico, maar als er wel veel zorg of begeleiding nodig is,
kan men denken aan een woning van een Regionale Instelling voor Beschermd Wonen (RIBW). In
Nederland bieden RIBW’s beschermde woonplekken voor patiënten in de eindfase van hun
maatregel. Vóór de plaatsing in een RIBW vindt er een uitvoerige overdracht over risicofactoren
plaats tussen het FPC en de RIBW. De RIBW houdt toezicht en biedt begeleiding bij lichamelijke en
geestelijke problemen, financiële zaken, vrijetijdsbesteding en de algemene dagelijkse
levensbehoeften. De RIBW behandelt echter niet (Van Gestel et al, 2006). Wanneer deze zorg en
begeleiding minder nodig zijn, kan men nagaan of een patiënt binnen een project voor begeleid
wonen of in een andere instelling, zoals een GGZ-instelling 18 , kan verblijven. Wanneer het
recidiverisico laag is, en de behoefte aan zorg en begeleiding ook, kan een patiënt zelfstandig
wonen.
Men onderscheidt binnen de woonvormen onder de verantwoordelijkheid van de forensische
zorginstelling forensisch beschermd wonen, forensisch begeleid wonen en zelfstandig wonen.
Forensisch beschermd wonen Het betreft doorgaans een extramurale woonvoorziening onder
begeleiding van een team dat acht tot 24 uur per dag aanwezig is. Deze woonbegeleiders geven
hulp bij de ‘algemene dagelijkse levensverrichtingen’ (ADL), maar dragen ook zorg voor de bewaking
van de medicatie en het groepsmilieu.
Forensisch begeleid wonenHierbij kan het gaan om klinische afdelingen buiten het terrein van de
kliniek, alsook om meer- of eenpersoonswoningen, waar woonbegeleiders ambulante zorg
verlenen. De begeleiding varieert per patiënt, maar er is geen sprake van 24-uurstoezicht of -
begeleiding.
Zelfstandig wonen De patiënt verblijft in een woning die de kliniek huurt van een woningstichting of
-vereniging. De patiënt heeft dan meestal proefverlof, wat betekent dat de reclassering toezicht en
begeleiding geeft.
Plaatsing in GGZ/FPA
De FPC’s onderhouden contact met GGZ- instellingen met plaatsen voor forensisch psychiatrische
patiënten. DForZo doet de inkoop.
18 Het plaatsen van een patiënt buiten de kliniek gaat vaak gepaard met moeilijkheden. De RIBW- instellingen kunnen
kiezen welke patiënten ze aannemen en welke niet. Dit maakt het bijna onmogelijk sommige patiënten buiten de kliniek te
plaatsen, waardoor klinieken zelf een faciliteit voor begeleid wonen opzetten.
86