Basis Zorgprogramma - Efp

Basis Zorgprogramma
patiënt de eerste stappen buiten de inrichting zet. Direct contact tussen de behandelaars van de
verschillende instellingen is hierbij vanzelfsprekend cruciaal (onder anderen Eaves et al, 2000;
Hodgins et al, 2005; Jenuwine et al, 2003; Lovell et al, 2005; Müller-Isberner, 1996). De kwaliteit van
deze samenwerking is van grote invloed op het succes van de individuele trajecten. Die
samenwerking omvat in elk geval overleg en afstemming tussen de betrokken partijen over:
de mogelijkheden van de diverse vormen van resocialisatie,
de afbouw van de zorg (wie verantwoordelijk is voor welke stappen in het proces),
crisisafspraken,
de verdeling van gezamenlijke verantwoordelijkheden.
Geregelde informatie-uitwisseling zorgt ervoor dat men delictgevaar vroegtijdig kan signaleren (Van
Gestel et al, 2006). Informatie-uitwisseling is ook nodig om passend te kunnen reageren op de
riskante situaties die in het behandel- en risicomanagementplan zijn opgenomen (onder anderen
Heilbrun & Peters, 2000; Jenuwine et al, 2003; Lovell et al, 2005). Structurele communicatielijnen
tussen de verschillende partijen zijn dan ook belangrijk.
Niet-forensische vervolginstellingen kunnen belangrijke expertise missen om forensisch
psychiatrische patiënten op te nemen. Een FPC kan dan deze vervolginstellingen van de
noodzakelijke expertise voorzien, bijvoorbeeld door scholing aan te bieden en hen te ondersteunen
bij het risicomanagement. Door informatie uit te wisselen stemt men bovendien de intensiteit en
de structuur van de zorg af op de individuele zorgvraag van de patiënt.
Terugvalmanagement
Als tijdens de resocialisatiefase blijkt dat een patiënt niet goed met zijn vrijheden om kan gaan en er
terugval dreigt, moet er de mogelijkheid zijn hem terug te plaatsen in de kliniek. Om de veiligheid
van patiënt en maatschappij te waarborgen legt de kliniek deze mogelijkheid al voor de
resocialisatie vast. Er kunnen verschillende aanleidingen zijn een patiënt, al dan niet tijdelijk, terug
te plaatsen. Voorbeelden zijn afspraken verbreken, financiële problemen (schulden), verbaal
geweld of oplopende spanningen. De terugplaatsing vindt ook plaats bij ongeoorloofde afwezigheid,
middelengebruik (Keune, Van Binsbergen & Van den Broek, 2006) of andere risicosignalen. De duur
van de terugplaatsing hangt af van het delictrisico en de ernst van de aanleiding.
Eventueel ingrijpen, zoals in het geval van een heropname, gebeurt gericht. Dat wil zeggen dat er
een duidelijke relatie is tussen het gedrag waarop de ingreep volgt en het delictrisico. Daarnaast is
de tijdsfactor van belang: maakt het vertoonde gedrag deel uit van een langdurige opbouw naar een
delict of is een delict snel aanstaande? In het eerste geval hoeft men niet meteen in te grijpen,
maar kan men contact opnemen met de patiënt en het gedrag wellicht nog bijstellen. In het laatste
geval is onmiddellijk ingrijpen wel aan de orde. Hiertoe moet ook duidelijk zijn wie wat doet.
De kliniek en de vervolginstelling maken hiertoe heldere afspraken over contact en samenwerking
na plaatsing in de vervolgvoorziening. Directe bereikbaarheid en een gegarandeerde opname
bieden de zekerheid op grond waarvan ontvangende zorgpartijen hun medewerking kunnen en
78