Richtlijn Werk en Ernstige psychische ... - GGZ-richtlijnen

Conceptrichtlijn Werk en Ernstige psychische aandoeningen5101520bedrijven en voorzieningen vanuit de gemeenten). Maar die ondersteuning is niet altijdtoegespitst op de specifieke ondersteuningsbehoeften van mensen met ernstigepsychische aandoeningen. Mede om die reden biedt ook de GGz haar cliëntenondersteuning bij het vinden en behouden van werk. Deze ondersteuning wordt‘arbeidsrehabilitatie’ genoemd. Arbeidsrehabilitatie is het proces waarmee herstel,behoud en uitbreiding van iemands arbeidsmogelijkheden wordt beoogd; daarbijworden diverse methoden gecombineerd, zowel gericht op het individu als op deomgeving. Altijd wordt een actieve inbreng van de cliënt verondersteld (Van Weeghel,1995).In Nederland wordt de arbeidsrehabilitatie van deze groep veelal gekenmerkt door eenvoorzichtige aanpak, in de zin dat zij doorgaans langdurige, stapsgewijzevoorbereidingstrajecten krijgen aangeboden. Die trajecten zijn meestal niet alleengericht op gewone betaalde arbeid, maar ook op andere arbeidsuitkomsten, zoalsbeschutte arbeid bij de sociale werkvoorziening of vrijwilligerswerk. De laatste jarenzien we hierin verandering optreden, in de zin dat het accent steeds sterker op(her)intrede in het reguliere arbeidsproces is komen te liggen. Juist hier is de klooftussen wens en werkelijkheid immers het diepst. Daarbij is het besef gegroeid dat hetverkrijgen van een reguliere baan niet eenvoudig is, maar dat het behouden van datwerk doorgaans nog veel moeilijker is voor mensen met psychische aandoeningen.Velen verliezen na verloop van tijd hun baan en op de langere duur ook enig anderdienstverband.25303540Hierbij dient opgemerkt te worden dat behoud van het dienstverband in re-integratievaak belangrijker is dan behoud van eigen werkzaamheden bij een werkgever. Het gaaterom dat werkgever en werknemer op zoek gaan naar werk dat past bij de beperkingenen mogelijkheden, en kennis en kunde, voor zover mogelijk binnen de organisatie.Eenmaal zonder dienstverband is het voor mensen met psychische aandoeningenlastiger om aan een baan te komen.Deze multidisciplinaire richtlijn sluit aan op dat gegeven in de zin dat daarin ‘regulierebetaalde arbeid’ centraal staat en dat daarbij het accent op het ‘behoud’ van die arbeidwordt gelegd. Het gaat er met andere woorden om te bevorderen dat werkenden meternstige psychische aandoeningen ‘duurzaam inzetbaar’ kunnen zijn in het gewonearbeidsproces. Onder ‘duurzaam inzetbaar’ wordt verstaan dat de arbeid op eenzodanige manier werd verricht dat de toekomstige mogelijkheid tot het verrichten van(deze) arbeid er niet door wordt ondermijnd, of, positief geformuleerd, er zelfs doortoeneemt (Van der Klink e.a., 2010). Overigens heeft de duurzaamheid niet alleenbetrekking op arbeidsparticipatie (huidige arbeid moet toekomstige arbeid niet in deweg staan) maar evenzeer op (psychische) gezondheid (huidige arbeid moet huidige oftoekomstige arbeid niet schaden en bij voorkeur zelfs bevorderen).45Omdat het behoud van regulier betaald werk hier centraal staat, zullen in denavolgende hoofdstukken vooral arbeidsinterventies ter sprake komen die ditwerkbehoud effectief bevorderen. Aldus is het onvermijdelijk dat er veelvuldig overIndividual Placement and Support (IPS), een effectief gebleken vorm van supported24