Richtlijn Werk en Ernstige psychische ... - GGZ-richtlijnen
Richtlijn Werk en Ernstige psychische ... - GGZ-richtlijnen
Richtlijn Werk en Ernstige psychische ... - GGZ-richtlijnen
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Conceptrichtlijn <strong>Werk</strong> <strong>en</strong> <strong>Ernstige</strong> <strong>psychische</strong> aando<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>5Uit de casusstudies komt naar vor<strong>en</strong> dat werknemers terugval prober<strong>en</strong> te voorkom<strong>en</strong>door tijd<strong>en</strong>s het werk voldo<strong>en</strong>de rustmom<strong>en</strong>t<strong>en</strong> in te bouw<strong>en</strong> of direct na thuiskomst tegaan rust<strong>en</strong>. Andere vorm<strong>en</strong> van zelfmanagem<strong>en</strong>t die g<strong>en</strong>oemd word<strong>en</strong> zijn: signal<strong>en</strong>van terugval ler<strong>en</strong> herk<strong>en</strong>n<strong>en</strong>, ontspanning zoek<strong>en</strong> in de thuissituatie, e<strong>en</strong> vastdagritme aanhoud<strong>en</strong>, steun zoek<strong>en</strong> bij ander<strong>en</strong>, soms e<strong>en</strong> dag vrij nem<strong>en</strong>, <strong>en</strong> e<strong>en</strong>dagboek bijhoud<strong>en</strong> met gedacht<strong>en</strong> <strong>en</strong> gevoel<strong>en</strong>s over de privé- <strong>en</strong> werksituatie.1015202530354045Overige overweging<strong>en</strong> richtlijnwerkgroep• Er is nog weinig wet<strong>en</strong>schappelijk goed onderbouwde k<strong>en</strong>nis over zelfmanagem<strong>en</strong>t inrelatie tot werkbehoud, met name over de effectiviteit van steun bij het ontwikkel<strong>en</strong>van zelfmanagem<strong>en</strong>t <strong>en</strong> de daarvoor b<strong>en</strong>odigde vaardighed<strong>en</strong>.• Op grond van de besprok<strong>en</strong> literatuur lijkt het zinvol om onderscheid te mak<strong>en</strong>tuss<strong>en</strong> externe strategieën <strong>en</strong> persoonlijke strategieën.Bij externe strategieën gaat het o.a. om:– Inzet van formele ondersteuningsnetwerk<strong>en</strong> (o.a. via IPS);– Inzet van informele ondersteuningsnetwerk<strong>en</strong>.Persoonlijke strategieën zijn o.a. gericht op drie aspect<strong>en</strong>:– Attitude (positieve verwachting<strong>en</strong>, motivatie, positief zelfbeeld);– Cognitie (probleemoplossing, accepter<strong>en</strong> van beperking<strong>en</strong>, gr<strong>en</strong>z<strong>en</strong>stell<strong>en</strong>);– Gedrag (opkom<strong>en</strong> voor jezelf, terugtrekk<strong>en</strong>, parttime werk<strong>en</strong>, pauzesnem<strong>en</strong>).• Kol<strong>en</strong>berg (2006) onderscheidt de volg<strong>en</strong>de strategieën: acceptatie van beperking<strong>en</strong>(accepteer dat je niet alles meer kunt), omgaan met beperking<strong>en</strong> die voortvloei<strong>en</strong> uitde ziekte (positief d<strong>en</strong>k<strong>en</strong>, kleine haalbare stapp<strong>en</strong> zett<strong>en</strong>), zelfvertrouw<strong>en</strong>ontwikkel<strong>en</strong> (prat<strong>en</strong> over onzekerheid, conc<strong>en</strong>trer<strong>en</strong> op wat je wel kunt, jezelfcomplim<strong>en</strong>t<strong>en</strong> gev<strong>en</strong>), zelfzorg (goede <strong>en</strong>ergiebalans, beweging,ontspanningsoef<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>), gr<strong>en</strong>z<strong>en</strong> stell<strong>en</strong> (weerbaarheid ontwikkel<strong>en</strong>,<strong>en</strong>ergievret<strong>en</strong>de activiteit<strong>en</strong> vermijd<strong>en</strong>), <strong>en</strong> zelfregie bij het eig<strong>en</strong> re-integratieproces(eig<strong>en</strong> re-integratieplan schrijv<strong>en</strong>, gesprekk<strong>en</strong> goed voorbereid<strong>en</strong>).• Kortom, bij zelfmanagem<strong>en</strong>ttechniek<strong>en</strong> gaat het niet zozeer om e<strong>en</strong> klachtgerichteaanpak als wel om e<strong>en</strong> aanpak gericht op persoonlijke effectiviteit, e<strong>en</strong> eig<strong>en</strong>werkid<strong>en</strong>titeit <strong>en</strong> het arbeidsfunctioner<strong>en</strong>.• Uit de praktijk blijkt ook dat cliënt<strong>en</strong> hun mogelijkhed<strong>en</strong> om te werk<strong>en</strong> vaakonderschatt<strong>en</strong> <strong>en</strong> huiverig zijn om zelf initiatief te nem<strong>en</strong> op het gebied van arbeid<strong>en</strong> re-integratie. M<strong>en</strong> heeft behoefte aan ondersteuning <strong>en</strong> soms e<strong>en</strong> duwtje in derug.• Cliënt<strong>en</strong> gev<strong>en</strong> zelf vaak aan dat werk<strong>en</strong> op zich al therapeutisch voor h<strong>en</strong> kan zijn.<strong>Werk</strong> hebb<strong>en</strong> is vaak e<strong>en</strong> onderdeel van de individuele zelfmanagem<strong>en</strong>tstrategie.Door binn<strong>en</strong> de eig<strong>en</strong> mogelijkhed<strong>en</strong> te (blijv<strong>en</strong>) werk<strong>en</strong> vermindert de kans opterugval, verbetert de gezondheid <strong>en</strong> wordt het zelfvertrouw<strong>en</strong> vergroot (VanWeeghel, 1995). Gepast werk kan in belangrijke mate bijdrag<strong>en</strong> aan de kwaliteit vanlev<strong>en</strong>.• Diverse bredere programma's zijn ontwikkeld t<strong>en</strong> bate van steun bijzelfmanagem<strong>en</strong>t, zoals "Illness Managem<strong>en</strong>t & Recovery" (IMR, Mueser e.a. 2006schiz bull) <strong>en</strong> het Wellness Recovery & Action Plan (WRAP, Copeland & Mead 2004).33
Change language