Richtlijn Werk en Ernstige psychische ... - GGZ-richtlijnen

Conceptrichtlijn Werk en Ernstige psychische aandoeningen510Uit de studies komen ook factoren naar voren die mensen met ernstige psychischeaandoeningen helpen bij het behouden van werk. Zelfmanagement van symptomen engoede copingvaardigheden zijn belangrijk om op een goed manier met terugval tekunnen omgaan. Parttime werken, bijvoorbeeld halve dagen of enkele dagen per week, helptmensen om te kunnen voldoen aan de eisen die het werk aan hen stelt en geeft hen voldoendetijd om te herstellen. Daarnaast stelt het mensen in staat om een deel van hun uitkering tebehouden (Becker e.a., 2007). Uit beide studies komt het belang naar voren van goedeondersteuning en begeleiding. Langdurige ondersteuning voorkomt dat mensen die een terugvalkrijgen en minder goed in hun werk functioneren, moeten uitvallen. Verder is een goedevertrouwensrelatie met de begeleider van belang, omdat die mensen het vertrouwen kan gevendat ze het werk aankunnen (Becker e.a., 2007; Henry & Lucca, 2004).15Reviews en longitudinale studiesDe in de literatuur genoemde beïnvloedende factoren kunnen worden onderverdeeld in:persoongebonden factoren, omgevingsfactoren (werk- en thuissituatie, samenleving,regelgeving) en factoren die betrekking hebben op de interventie (begeleiding enbehandeling).2025303540451. Persoonsgebonden factorenPersoonsgebonden factoren komen in alle geselecteerde studies aan de orde. Hoewelernstige psychische symptomen door mensen zelf als een belangrijke belemmeringwordt gezien, zijn de wetenschappelijke resultaten op dit terrein niet geheel eenduidig.Uit de review van Michon e.a. (2005) blijkt dat sommige studies wel en andere studiesgeen verband vinden tussen symptomatologie en betaald werk. Uit de review van Tsange.a. (2010) komt naar voren dat negatieve symptomen (zoals vervlakking vangevoelens, weinig initiatief en gebrek aan concentratie) significante negatievevoorspellers zijn voor betaald werk. Positieve symptomen (zoals wanen, hallucinaties,verward denken) zijn geen significante voorspellers. Ook Marwaha & Johnson (2004)vinden enig bewijs dat negatieve symptomen de kans op betaald werk verminderen. Uitde review van Lagerveld e.a. (2010) blijkt dat er redelijk bewijs is dat ernstigedepressieve symptomen samenhangen met meer arbeidsbeperkingen en dat weinigklinische vooruitgang samenhangt met verminderde arbeidsproductiviteit. Uit delongitudinale studie van Biegel e.a. (2010) blijkt dat zowel de diagnose schizoaffectievestoornis als het last hebben van symptomen de kans op betaald werk van mensen meteen dubbele diagnose (psychiatrische en verslavingproblemen) verminderen.Uit twee longitudinale studies (Gold e.a., 2002; Mueser e.a. 2001) en één review(Tsang e.a. 2010) komt cognitief functioneren als predictor voor betaald werk naarvoren. Uit de studie van Gold e.a. (2002) blijkt dat cognitieve beperkingen (met nameop het terrein van IQ, geheugen, concentratievermogen en probleemoplossendevermogen) een negatieve invloed hebben op baanbehoud, maar niet op het vinden vaneen baan.Ook andere vaardigheden zijn van invloed op arbeidsparticipatie. Uit vier studies(Michon e.a., 2005; Marwaha & Johnson, 2004; Tsang e.a., 2010; Mueser e.a., 2001)komt naar voren dat sociale vaardigheden een positieve invloed hebben oparbeidsparticipatie. In de studies van Marwaha & Johnson (2004) en Mueser e.a. (2010)gaat het niet alleen om het huidige functioneren, maar ook om het functioneren voordat39