Richtlijn Werk en Ernstige psychische ... - GGZ-richtlijnen
Richtlijn Werk en Ernstige psychische ... - GGZ-richtlijnen
Richtlijn Werk en Ernstige psychische ... - GGZ-richtlijnen
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Conceptrichtlijn <strong>Werk</strong> <strong>en</strong> <strong>Ernstige</strong> <strong>psychische</strong> aando<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>HOOFDSTUK 3 ZELFMANAGEMENT3.1 Inleiding5101520Het is duidelijk dat betrokk<strong>en</strong><strong>en</strong> veel zelf moet<strong>en</strong> do<strong>en</strong> (<strong>en</strong> lat<strong>en</strong>) om werk te vind<strong>en</strong> <strong>en</strong>om werk te behoud<strong>en</strong>. In de gezondheidszorg heeft het begrip zelfmanagem<strong>en</strong>t delaatste jar<strong>en</strong> e<strong>en</strong> belangrijke plaats ing<strong>en</strong>om<strong>en</strong>. Er zijn verschill<strong>en</strong>de definities van ditbegrip in de omloop. Zelfmanagem<strong>en</strong>t is door Davidson (2005) het meest kernachtigsam<strong>en</strong>gevat met 'to make the most of life'. Naar Barlow e.a. (2005) beschrijv<strong>en</strong> wezelfmanagem<strong>en</strong>t als: de vaardighed<strong>en</strong> <strong>en</strong> leefstijl die nodig zijn om greep te krijg<strong>en</strong> opsymptom<strong>en</strong>, behandeling <strong>en</strong> lichamelijke <strong>en</strong> psychosociale consequ<strong>en</strong>ties die inher<strong>en</strong>tzijn aan het lev<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> chronische aando<strong>en</strong>ing, inclusief het omgaan met (ervar<strong>en</strong>)stigma. Zelfmanagem<strong>en</strong>t vergt persoonlijke capaciteit<strong>en</strong> maar ook vaardighed<strong>en</strong> omander<strong>en</strong> tijdig in te schakel<strong>en</strong>. Deze omschrijving past ook definities die gangbaar zijnvoor zelfmanagem<strong>en</strong>t van m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> e<strong>en</strong> somatische / andere chronische aando<strong>en</strong>ing 2 .Er is nog weinig onderzoek gedaan naar wat betrokk<strong>en</strong><strong>en</strong> op het specifiekelev<strong>en</strong>sgebied van arbeid precies zelf kunn<strong>en</strong> do<strong>en</strong> <strong>en</strong> op welke manier professionals <strong>en</strong>ander<strong>en</strong> h<strong>en</strong> hierbij kunn<strong>en</strong> ondersteun<strong>en</strong>. Hoe kan de betrokk<strong>en</strong>e de regie (blijv<strong>en</strong>)voer<strong>en</strong>? Wat heeft betrokk<strong>en</strong>e nodig voor adequaat zelfmanagem<strong>en</strong>t? Kunn<strong>en</strong> ander<strong>en</strong>daarbij ondersteuning bied<strong>en</strong> <strong>en</strong> zo ja, op welke manier?2530De geformuleerde, voor de praktijk relevante uitgangsvraag is: Wat zijn effectievezelfmanagem<strong>en</strong>t interv<strong>en</strong>ties voor het behoud<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> baan? Hierbij is zowelgekek<strong>en</strong> naar wat m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> zelf kunn<strong>en</strong> do<strong>en</strong> (zelfmanagem<strong>en</strong>t- <strong>en</strong> copingstrategieën)als naar zelfmanagem<strong>en</strong>tprogramma's voor deze doelgroep. Het begripzelfmanagem<strong>en</strong>t is daarbij ruim opgevat: het gaat niet alle<strong>en</strong> om het ler<strong>en</strong> omgaan metsymptom<strong>en</strong>, maar ook om het omgaan met de hieruit voortvloei<strong>en</strong>de beperking<strong>en</strong>(zoals sociale <strong>en</strong> cognitieve problem<strong>en</strong> <strong>en</strong> verlies van zelfvertrouw<strong>en</strong>) <strong>en</strong> de hanteringvan vooroordel<strong>en</strong> bij collega's <strong>en</strong> leidinggev<strong>en</strong>d<strong>en</strong> (stigma).3.2 Wet<strong>en</strong>schappelijke onderbouwingZoekstrategie35De zoekstrategie is uitgevoerd in de databases PsychInfo, Pubmed <strong>en</strong> Cinahl <strong>en</strong> heeftzich beperkt tot studies vanaf 1990, uitgevoerd in westerse land<strong>en</strong> <strong>en</strong> gepubliceerd inhet Engels, Nederlands of Duits. Dit leverde 4 bruikbare kwalitatieve studies op(Alverson e.a., 1995; Prov<strong>en</strong>cher e.a., 2002; Silver, 2004; Becker e.a., 2007) <strong>en</strong> 3RCT's (Mueser e.a., 2005; Lysaker e.a., 2005; Vauth e.a., 2005). Zie bijlage … voorevid<strong>en</strong>ce-tabel <strong>en</strong> refer<strong>en</strong>ties.Zelfmanagem<strong>en</strong>t- <strong>en</strong> copingstrategieën40De gevond<strong>en</strong> studies naar zelfmanagem<strong>en</strong>t <strong>en</strong> coping van m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> met ernstige<strong>psychische</strong> aando<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> zijn kwalitatief van aard <strong>en</strong> richt<strong>en</strong> zich vooral op de vraagwat m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> do<strong>en</strong> om hun baan te behoud<strong>en</strong>. Becker e.a. (2007), onderzocht<strong>en</strong> dearbeidstraject<strong>en</strong> van 38 werk<strong>en</strong>de m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> met ernstige <strong>psychische</strong> aando<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> op de2 Zie bijvoorbeeld het npfc-cbo programma zelfmanagem<strong>en</strong>t www.zelfmanagem<strong>en</strong>t.com29
Change language