Eindrapport Dieren onder de Wielen - Natuurpunt

1 Inleiding1.1 Wegen en verkeer – een groeiend probleem voor faunaMet een totale weglengte van 155.210 km op een oppervlakte van 30.528 km² heeft België zowat hetdichtste wegennet van heel Europa: 5,08 km weg per km² (ADSEI, 2012a). België wordt hierin enkelvoorbijgestoken door een klein eiland als Malta of stadstaten zoals Monaco. Nederland volgt op eentweede plaats met iets meer dan 3 km weglengte per km² (ERF, 2009). Om dit in perspectief te plaatsen,geven we even mee dat we met de totale lengte aan wegen in België bijna vier keer rond deaarde kunnen ter hoogte van de evenaar. Het aantal wegen blijft in ons land ook nog steeds stijgen(Fout! Verwijzingsbron niet gevonden.). In vergelijking met 1991 is de totale weglengte in 2010 toegenomenmet 10,7 %, voornamelijk toe te schrijven aan een stijging in het aantal gemeentewegen.Tabel 1.1 – Lengte van het Belgische wegennet in km (ADSEI, 2012a).Type weg 1991 1996 2001 2006 2010 Evolutie2010/1991Autosnelwegen 1.666 1.674 1.727 1.763 1.763 +5,8%Gewestwegen 13.115 12.600 12.600 12.585 13.229 +0,9%Provinciewegen 1.360 1.326 1.349 1.349 1.349 -0,8%Gemeentewegen 124.100 128.500 132.540 136.559 138.869 +11,9%Totaal 140.241 144.100 148.216 152.256 155.210 +10,7%In het Vlaams Gewest bedroeg de totale weglengte in 2005 zo’n 59.929 km (ADSEI, 2005). Met eenoppervlakte van 13.522 km² (ADSEI, 2012b) geeft dat een dichtheid van gemiddeld 4,43 km weg perkm². Dit betekent dat als een dier zich in Vlaanderen in een bepaalde richting wil verplaatsen hetgemiddeld ongeveer om de 330 m een weg tegenkomt.Op die wegen rijden bovendien steeds meer auto’s. In 2011 waren er niet minder dan 6.861.777 officieelingeschreven, een stijging van maar liefst 28,5% in vergelijking met het aantal auto’s dat in 1997rondreed. In 1977 bedroeg het Belgische wagenpark nog 3.315.071 en sindsdien stijgt het dus metongeveer één miljoen auto’s per 10 jaar (ADSEI, 2012a). De drukst bereden wegen zijn de zuidelijkering rond Antwerpen en de noordelijke ring rond Brussel met in 2011 respectievelijk 135.000 en102.000 voertuigen die er gemiddeld op een weekdag geregistreerd werden (Hoornaert, 2011, 2012).In 1995 waren dit respectievelijk nog 127.000 en 81.000 voertuigen (J. Rodts, Holsbeek, &Muyldermans, 1998). Na de ringwegen rond Antwerpen en Brussel volgen de E19 tussen Brussel enAntwerpen, de E40 tussen Brussel en Gent en de E40 tussen Brussel en Leuven (Hoornaert, 2011,2012).Dat deze hoge densiteit aan wegen, de toename ervan en die van de verkeersintensiteit heel watnegatieve gevolgen heeft voor mens en milieu zal niemand verbazen. Ook voor de natuur in Vlaanderenheeft dit duidelijk negatieve gevolgen die we kunnen indelen in drie categorieën: biotoopverlies,11