Eindrapport Dieren onder de Wielen - Natuurpunt

Deze intensieve tellingen zijn in aantal te beperkt om te kunnen dienen als ijkpunt voor heel Vlaanderen.Ze vertellen wel veel over het lokale aantal verkeersslachtoffers en vormen een interessantesteekproef om de schatting van het absolute aantal verkeersslachtoffers in Vlaanderen iets te kunnenverfijnen.Het aantal verkeersslachtoffers per jaar per km weg lag op dit totaal van 173 km wegtrajecten gemiddeldop 3. Het liep uiteen van 0,6 tot 8,4 slachtoffers per km per jaar. Op autosnelwegen was dedichtheid aan gemelde slachtoffers het laagst. Daar werd gemiddeld slechts één slachtoffer per kmper jaar gemeld. Op de overige wegen lag dit gemiddelde op 3,9. Het gemiddelde aantal slachtoffersper jaar per km verschilt ook sterk afhankelijk van het vervoermiddel. Te voet of per fiets werden 5,2slachtoffers per km per jaar geteld en per auto was dit slechts 1,4. Dit verschil tussen aantallen waargenomenper fiets of per auto komt in de buurt van het verschil van een zevenvoud dat in een studiein het Verenigd Koninkrijk gevonden werd (Slater, 2002).De verschillende waarnemers hadden wel een verschillende focus. Een deel van de waarnemers noteerdealle soorten, maar enkelen gaven aan om net wel of net niet de amfibieën en reptielen tetellen. Een aantal waarnemers noteerde enkel de grotere dieren of enkel de roofvogels. Ook teldende meeste waarnemers enkel tijdens werkdagen en niet tijdens hun vakantie. De meeste tellingenzijn dus ongetwijfeld onderschattingen.Als we een gemiddelde van 3 slachtoffers per jaar per km weg extrapoleren naar geheel Vlaanderenmet een totale lengte aan wegen van ongeveer 60.000 km, komen we uit op een totaal aantal vanminimaal 180.000 dierlijke verkeersslachtoffers per jaar. De literatuur geeft echter aan dat op autosnelwegenen vanuit de auto de waargenomen aantallen steeds sterk onderschat worden. Indien weervan uitgaan dat de best onderzochte routes (te voet of per fiets) het meest realistische gemiddeldeopleveren (5,2 per km per jaar), komen we tot een getal van 312.000 grotere dierlijke slachtoffersper jaar.In de studie die door Vogelbescherming Vlaanderen in 1995-1996 uitgevoerd werd, registreerden demeest regelmatige tellers gemiddeld 13,5 verkeersslachtoffers per km per jaar. Als we voor het huidigeproject Dieren onder de wielen enkel rekening houden met het hogere gemiddelde dat doorfietsers waargenomen werd, zijnde 5,2 per km per jaar, dan is dit iets meer dan een derde van watmidden jaren negentig waargenomen werd. Dat is een opvallend verschil. De intensiteit van het verkeeris ondertussen nog sterk toegenomen. Als er op 10 jaar tijd drie maal minder slachtoffers perkm per jaar waargenomen worden, is dit mogelijk de weerspiegeling van een werkelijke trend dat dedichtheden aan dieren sterk is afgenomen. Dit is opnieuw een teken dat het absoluut niet goed gaatmet de Vlaamse natuur en grote(re) inspanningen nodig zijn om deze negatieve trend te keren.Dit kadert helaas in een veel breder fenomeen. Op wereldvlak nam de zgn. ‘levende planeet index’met 30% af sinds 1970 (Loh et al., 2005). Minstens eenzelfde grootteorde van achteruitgang wordt insteeds meer publicaties vastgesteld. In Europa werden afnames van 1 tot 4,3% per jaar gedocumenteerdvoor nachtvlinders, dagvlinders en landbouwvogels (bv. Conrad, Warren, Fox, Parsons, &Woiwod, 2006; Papazoglou, Kreiser, Waliczky, & Burfield, 2004; Sierro et al., 2009; Van Swaay et al.,2010; Wallis de Vries, van Swaay, & Plate, 2010). In dit mondiale scenario lijkt Vlaanderen overigens93