Eindrapport Dieren onder de Wielen - Natuurpunt

4.4.2 WaterwegenTijdens het project Dieren onder de wielen werd melding gemaakt van een bruinvis als verkeersslachtoffer.Het dier werd slachtoffer van een aanvaring met gemotoriseerd waterverkeer. De snijwondenwaren typisch voor een onzachte aanvaring met de propeller van een schip. Hoewel Dierenonder de wielen gericht was op het registreren van verkeersslachtoffers op autowegen, herinnertdeze melding er ons aan dat ook ander transportverkeer slachtoffers maakt.Niet alleen het waterverkeer, maar ook de waterwegen op zich kunnen door hun ‘afwerking’ nefastzijn voor fauna. De verticale en vaak betonnen beschoeiing van de oevers van veel kanalen maakt hetonmogelijk voor dieren (die erin springen om over te steken) om aan de andere kant weer uit hetwater te klauteren. Dit vormt niet alleen voor typische landzoogdieren als egel en ree een probleem,maar zelfs bevers, die nochtans goed aangepast zijn aan een leven in het water, kunnen hierdooruitgeput raken en verdrinken (Claes, 2009). Dit probleem wordt intussen al erkend en oplossingenzijn mogelijk door het creëren van zogenaamde fauna-uitstapplaatsen. Dit werd al langs bepaaldestukken van de kanalen in Vlaanderen toegepast (Geerts, 2009), maar de problemen zijn nog langniet overal opgelost (Anoniem, 2010).Met de terugkeer van bever en zeer recent ook otter in Vlaanderen (ANB, 2012) is het belangrijk datdit soort aanpassingen in versneld tempo overal toegepast wordt. De otter is met name zeer kwetsbaar.Door zijn uiterste zeldzaamheid, zijn nood aan een groot leefgebied en zijn laag reproductievermogen,is ieder slachtoffer er een teveel. Bovendien heeft deze soort de neiging om, in situatieswaarbij een waterweg zonder natuurlijke oevers onder een brug van een autoweg doorgaat, de wegover te steken in plaats van onder de brug door te zwemmen (Kurstjens, Beekers, Jansman, &Bekhuis, 2009). Otters zijn dus extra kwetsbaar op plaatsen waar wegen en waterwegen kruisen. Ditvalt echter vrij eenvoudig op te lossen door onder de brug looprichels aan te brengen als kunstmatigeoever in combinatie met rasters langs de weg die over de brug loopt. De recente herontdekkingvan de aanwezigheid van otters in Vlaanderen en het nog recentere eerste gedocumenteerde verkeersslachtoffer(Boulanger, pers. med.) toont de hoogdringendheid van dit soort maatregelen aanvoor deze Europees sterk beschermde diersoort.4.4.3 “Killing walls”Een derde vorm van menselijke infrastructuur die faunaslachtoffers eist en die we hier willen besprekenis glas. Glas wordt al eeuwen toegepast in gebouwen als materiaal om licht binnen te brengenmaar koude lucht buiten te houden. De toepassingen gaan van ramen in woningen tot volledige glazenkantoorgebouwen, maar ook geluidsschermen langs auto- en spoorwegen worden soms in eendoorzichtige versie uitgevoerd. Het gebruik van glas blijft nog steeds toenemen en jammer genoegblijkt dit een groot probleem te zijn.Iedereen heeft wellicht al eens een doffe klap tegen het raam gehoord of zelfs gezien hoe een vogeltegen het raam vloog. In één op twee gevallen is deze botsing dodelijk voor de vogel in kwestie (KlemJr., 2006). In het andere geval blijft de vogel vaak een tijd versuft of bewusteloos liggen onderaan hetraam en wordt dan zeer vaak slachtoffer van de huiskat of andere roofdieren (Klem Jr. et al., 2004).In het geval van glazen kantoorgebouwen kan het zelfs gaan om zogenaamde ‘killing walls’ (de Vos,2012). Dit kan zo ver gaan dat roofvogels die plaatsen kennen en deze als een gedekte tafel beschouwen(Klem Jr., 1981). De draagwijdte van het probleem werd pas recent erkend in de VS, met132