Eindrapport Dieren onder de Wielen - Natuurpunt

name door het werk van Daniel Klem Jr. Deze Amerikaanse wetenschapper doet al 30 jaar onderzoeknaar dit probleem en wordt wereldwijd erkend als de specialist op dit gebied. Volgens Klem is glasnaast habitatvernieling de grootste mensgerelateerde mortaliteitsfactor voor vogels.Volgens het onderzoek van Klem vormen glazen wanden een bedreiging voor zowel locale als migrerende,algemene en zeldzame vogels. Enkel de vogels die niet in de buurt van mensen voorkomen,worden geen slachtoffer van glas (Klem Jr., 2006). Hoeveel vogels er op een bepaalde plaats slachtofferworden van dergelijke aanvaringen, laat zich nog het best voorspellen door de densiteit van devogels in de nabijheid van glas. Met andere woorden, een glazen gebouw in een groene omgeving zalhet meeste slachtoffers maken. Dat merkte men in Nederland ook toen er een kunstwerk uit spiegelendglas ter grootte van een garage in een park in Amsterdam geplaatst werd (de Vos, 2012). Hetkunstwerk werd in allerijl afgedekt toen het probleem werd vastgesteld. Nochtans is dit een uitzondering,want meestal wordt het probleem niet erkend en stapelen de dode vogels zich op aan devoet van glazen gebouwen.Klem kreeg pas tussen 2003 en 2006 gehoor en reactie over zijn onderzoek door verschillende vormenvan persaandacht (Klem Jr., 2006). De conservatieve schattingen van Klem wijzen uit dat er in deVS per jaar wellicht 1 miljard vogels door botsingen met glas om het leven komen. Deze schattingwerd gemaakt vanuit de observatie dat elk gebouw met ramen zo’n 1 tot 10 slachtoffers per jaarmaakt. Dit is ongeveer evenveel als het geschatte aantal slachtoffers dat huiskatten per jaar ondervogels maken in de VS. Het verschil is daarbij dat katten actief jagen en wellicht eerder de zwakkevogels zullen vangen, terwijl glas zowel zieke als gezonde, jonge en ervaren vogels doodt (Klem Jr.,2006). Het gaat hier dus niet om natuurlijke selectie.Gelukkig werden er sinds de erkenning van het probleem een aantal samenwerkingsverbanden opgerichttussen biologen, ingenieurs, architecten, kunstenaars en de glasindustrie om dit probleem aante pakken. Roofvogelsilhouetten op het raam plakken blijkt geen significant positief effect te hebben,tenzij het volledige glasoppervlak er mee bedekt wordt zodat de onderlinge afstand slechts 5 à 10 cmwordt. Dit blijkt de algemene regel te zijn. Indien patronen in lijnen aangebracht worden die horizontaalniet meer dan 5 cm en indien verticaal aangebracht niet meer dan 10 cm uiteen staan, vinden ergeen botsingen meer plaats. Op de website van het forum ‘Birds and Buildings’(www.birdsandbuildings.com) is een document te vinden met een afweging van de efficiëntie vanverschillende maatregelen (Sheppard, 2011).Onderzoek in Vlaanderen naar deze belangrijke mortaliteitsfactor voor vogels zou wellicht de invoeringvan maatregelen voor bestaande infrastructuur of richtlijnen voor nieuwbouw kunnen bespoedigen.De enige cijfers die in Vlaanderen bekend zijn, komen uit de Vlaamse Opvangcentra voor Vogelsen Wilde Dieren (VOC) van Vogelbescherming Vlaanderen. Het aantal gewonde (dus nog levende)vogels dat na een botsing met een glazen obstakel in een VOC terechtkwam, bedroeg in 2011niet minder dan 1.232. Net zoals bij het wegverkeer is de ene vogelsoort er al wat gevoeliger aan dande andere. De vijf belangrijkste slachtoffers zijn houtduif (173), merel (146), Turkse tortel (99), huismus(70) en sperwer (64). Net buiten de top 5 vinden we houtsnip (55). Gezien het gebruik van glasnog steeds toeneemt in de bouwindustrie, valt dit dan ook ten stelligste aan te raden om onze huidigeen toekomstige vogelpopulaties te beschermen. Ook iedere burger kan helpen om het aantal botsingentussen vogels en glas te verminderen. Velen onder ons willen de vogels in de winter helpenmet voedertafels of vetbollen, maar het onderzoek van Klem wees uit dat de meeste vogelslachtof-133