10.07.2015 Views

et_atlas_final_son_hal

et_atlas_final_son_hal

et_atlas_final_son_hal

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

İnsanı merkeze alan tük<strong>et</strong>im toplumu, baştahayvanlar olmak üzere toprak, bitkiler, suculhayat ve soluduğumuz havaya varana dek gezegenimizdebulunan canlı veya cansız tüm ortakvarlıkları istediği şekilde ve kendi çıkarları doğrultusundakullanabileceğini sanıyor. Böylesi birbencillikle doğayı tahrip ediyor; doğal varlıklarısömürüyor, tutsak ediyor, yok ediyor.İnsanlar da tıpkı doğadaki diğer canlılar gibiyaşamak için yer aldıkları ekosistemde ür<strong>et</strong>im-tük<strong>et</strong>imfaaliy<strong>et</strong>leri yapmak zorundalar. Ancak bufaaliy<strong>et</strong>ler ve bu faaliy<strong>et</strong>leri yürütme şekli, <strong>son</strong>uçlarınınnelere yol açtığı umursanmadan <strong>son</strong> dereceadal<strong>et</strong>siz bir seyirde ilerledikçe ilerliyor. Gıdaür<strong>et</strong>imi geçtiğimiz yüzyıldan günümüze uzanançok kısa bir zaman diliminde hem doğal hayata vehem de insan sağlığına büyük zararlar veren birdönüşüm içinde.Yeryüzünün yaşamsal öneme sahip ekosistemlerinikoruma gerekliliği yok sayılarak sürekliartan ”kaynak“ talebi ile biyoçeşitlilik azaltılıyor.Bitkisel, hayvansal ve mikrobiyal alemiyle <strong>son</strong>derece karmaşık ve ne olduğu hakkında çok azfikrimizin olduğu bu gezegendeki hayat, basit vegündelik şirk<strong>et</strong> çıkarlarına feda ediliyor. Örneğin,sanayileşmiş ülkelerin talebini karşılamak üzeremonokültür bitkilerinin y<strong>et</strong>iştirildiği plantasyonlarayer açmak için uçsuz bucaksız ormanlar vekıym<strong>et</strong>li habitatlar dümdüz ediliyor. Karmaşık birilişkiler bütününe dayalı tarımsal ür<strong>et</strong>im giderekbasitleştiriliyor. Kimyasal madde kullanımına, tekürünün ekimi ve dikimine dayalı böyle bir tarımsalfaaliy<strong>et</strong> ile vahşi hayatın kökü görülmemiş birhızla kazınıyor.„TARTIŞMAYA BAŞLARKENGeçen yüzyılın geri bırakılmışlıktartışmalarının şekillendirdiğikalkınma anlayışını baz alarak beslenmeaçısından toplumlar kıyaslandığında,sıklıkla dile g<strong>et</strong>irilen “beslenmedekiprotein miktarı” argümanı Türkiye’dehâlâ önemini koruyor.Türkiye’de de durum bu <strong>atlas</strong>ta ayrıntılarınıbulacağınız tarım ve hayvancılık alanlarındakiendüstriyelleşmenin küreselanlamda neden olduğu yıkım ve talandan farklıdeğil. Çiftçiliğin ortadan kaldırılması ve tarımınşirk<strong>et</strong>leşmesi süreci Türkiye’de de hızla işl<strong>et</strong>iliyor.Şirk<strong>et</strong>lerin lehine pek çok düzenleme apılıyor.Bu düzenlemelerde esas olarak şirk<strong>et</strong>ler için biranayasa görevi gören Dünya Ticar<strong>et</strong> Örgütü’nünnormları uygulanıyor. Aynı zamanda Türkiye birAvrupa Birliği ülkesi olma yolunda müzakereleryürütüyor. Kırsal alana dair yeni bir politikalarhayata geçiriliyor. Bu politikaları oluştururkengerek Türkiye’nin gerekse AB’nin Türkiye içinçoğu zaman daha adil, güvenli ve kaliteli bir kırsalyaşamı es geçtiğini ya da bu tasavvurun kağıt üzerindekaldığını söylemek yanlış olmaz. Örneğin;AB kendi içinde endüstriyel hayvancılığı yoğunolarak teşvik <strong>et</strong>meyen ve kırsalda orta ve küçükişl<strong>et</strong>meleri destekleyen politikalara yüzünü dönmüşdurumda.Oysa aynı AB Türkiye’ye canlı hayvan ihraç ediyor.Bu hayvan it<strong>hal</strong>atının Türkiye’de ancak ortave büyük ölçekteki işl<strong>et</strong>meler tarafından yapılabiliyorolması esas olarak doğa ile barışık gelenekselyöntemlerin bilgisine sahip ve hayatta kalmak içinbüyük çabalar harcayan küçük ür<strong>et</strong>icileri <strong>son</strong> derecezorluyor. Bu tip uygulamalarla gıda konusundatüm y<strong>et</strong>kilerin şirk<strong>et</strong>lerin eline teslim edilmesidesteklenmiş oluyor.Peki ne yapılabilir? İnsanlara dayatılan buşirk<strong>et</strong> güdümlü gıda düzenine karşı gıdalarınür<strong>et</strong>im ve tük<strong>et</strong>im biçiminde yenialternatifler yaratılabilir. Tük<strong>et</strong>ici değil, tür<strong>et</strong>iciolunabilir; adil ve doğa dostu satın almalarımızlaşirk<strong>et</strong> güdümlü gıda sistemini desteklemeyerekdayanışmacı, paylaşımcı, katılımcı bir dönüşümhedeflenebilir. Tüm insanların sağlıklı ve güvenligıdaya erişebilmesi için biyoçeşitliliği ve doğalvarlıkları koruyan, hayvan refahını garanti altınaalan gıda ür<strong>et</strong>im sistemlerine dair dünyada veTürkiye’de hâlihazırda uygulanan veya geliştirilmeyeçalışılan modeller var. Gezegeni yok <strong>et</strong>medenartan nüfusu besleyebilmek için gıda, tarımve hayvancılık alanlarında kökten değişiklikleryapılabilir ve bu değişikliklerin özünü gıda egemenliğioluşturabilir.İngilizce “Et Atlası 2014”ün küçük eklemelerlezenginleştirilmiş Türkçe versiyonu olan buçalışmayı hazırlarken; <strong>atlas</strong>ı oluşturan “DünyaEkonomisi”, “Çevre”, “Pazar” ve “Alternatifler”şeklindeki 4 bölümün <strong>son</strong>una Türkiye’de <strong>et</strong> ür<strong>et</strong>imve tük<strong>et</strong>imine dair eklemeler yaptık. AncakTürkiye’ye dair bilgileri toparlamaya çalışırkenoldukça zorlandık. Türkiye’de bir türlü rayınaoturtulamayan veri envanteri tutma işinin sözkonu kadınlar olunca çok daha büyük bir sorunET ATLASI11

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!