et_atlas_final_son_hal

YOĞUNLAŞMA: ÖLÇEK EKONOMİSİUĞRUNA DAHA AZ ÇEŞİTLİLİKİktisadi zorunluluklar, küresel et endüstrisinin konsolidasyonunun arkasındakien büyük etken. Bu, daha verimli bir üretim anlamına gelebilir ama aynı zamandapiyasayı birkaç büyük oyuncunun kontrolüne vermek demek ki; bu da küçüküreticinin aleyhine bir durum. Ayrıca tüketiciler açısından riskli de olabilir.Düşen kâr marjı,şirketleri, dalgalıpiyasa fiyatlarına veticari gerilime maruzbırakıyorEylül 2013’te Çin’in en büyük et üreticisinin enbüyük hissedarı olan Shuanghui InternationalHoldings Ltd., dünyanın en büyük domuzeti üreticisi olan ABD menşeili Smithfield FoodsInc’i 7.1 milyar dolara satın aldı. Bu satış, artık sınırlarötesi yeni bir tür konsolidasyon örneğiydi.Yatırımın yönü değişiyor ve yatırım, artık küreselGüney’den Kuzey’e doğru akıyordu. Yeni eğilim,geçen yirmi yılda değişen ekonomik büyümeoranları, tüketici talepleri, idari beceriler ve kurumsaldayatmalar sonucu meydana geldi.Brezilya menşeili bir sığır eti şirketi olanJBS SA, 2000’lerin sonlarında ABD, Avustralyave Avrupa’daki büyükbaş ve kümes hayvanıyetiştiren şirketleri satın alarak sektörü şekillendirdi.JBS, şu anda dünyanın en büyük sığır etiüreticisi. 2013 yılında rakip şirket Marfrig AlimentosSA bünyesindeki kuruluşlardan biri olan SearaBrasil’i de satın alarak aynı zamanda dünyanın enbüyük tavuk eti üreticisi haline geldi. JBS, 2012 yılında38.7 milyar dolara varan satış rakamlarıyladünya çapındaki gıda ve içecek firmaları içinde ilkondaydı.Ayrıca deri, evcil hayvan ürünleri, jelatin vebiyodizel sanayinde de faaliyet gösteren kollarıvar. JBS, hane halkı tüketiminde bilinen bir markaolmasa da gıda ürünlerinden elde ettiği yıllıkciro Unilever, Cargill ve Danone gibi küresel gıdadevlerininkinden daha fazla. Şu rakamlar, JBS’eait kesimhanelerin büyüklüğüyle ilgili fikir verebilir:Dünya çapındaki JBS kesimhaneleri 85.000baş sığır, 70.000 baş domuz ve 12 milyon kümeshayvanı kesme kapasitesine sahip. Hem de hergün. Karkaslar “demonte” edilir edilmez, yani etlerkemikten ayrıldıktan sonra, 150 farklı ülkeyedağıtılıyor.Et sektöründe kâr marjları düşük olduğu için,bütün şirketler ölçek ekonomisine yöneliyor. Yanidaha büyük verimlilikle, daha düşük maliyetlerle,daha çok üretmek için çabalıyorlar. Bu sebeple,sektördeki konsantrasyon iki açıdan artıyor. Şirketevlilikleri ve alımlar daha büyük şirketleri yaratıyor.Hem başka ülkelere hem de başka hayvantürlerine doğru bir genişleme yaşanıyor. Et üretimide yoğunlaşıyor. Daha fazla sayıda hayvan aynıçatı altında besleniyor, etler daha hızlı işleniyor veetlerin daha azı çöpe gidiyor. Fakat piyasa analistlerininbazılarına göre et işi doğası gereği riskli veyakın zamandaki finansal performans incelemeleribirden çok hayvan türünü içeren stratejileringeri tepebileceğini gösteriyor. Çünkü farklı kültürlerve süreçler, sektöre yeni katılanlar için birtakım zorluklar yaratabilir. Başka bir deyişle sığıryetiştirme, kesme, işleme ve nakletme bilgisi kümeshayvanı işletmelerini idare etmeye kolaycaaktarılıp uyarlanamayabilir.Dalgalı yem fiyatları da et sektörünün finansalrisklerini artırıcı bir etki yapıyor. 21. yüzyıla girerkenemtia piyasalarının serbestleşmesiyle yemfiyatları artık arz ve talepten çok fiyatlarda ani fır-Dünya et fiyatları – karşılaştırmalıDünya gıda fiyatları – karşılaştırmalıEndeks220Sığır, danaKanatlıDomuzKoyun, keçiFAOEndeks220FAOFAO190190160130100160130100EtSüt ürünleriGıda70702007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2006 2008 2009 2010 2011 2012 201316ET ATLASI