HAMBURGERİN İÇİNDEKİ GLİFOSATEt, süt ve yumurta yediğimizde, eğer varsa bunların üzerindeki pestisit, herbisit veilaç kalıntılarını da tük<strong>et</strong>miş oluyoruz. Bu konuda y<strong>et</strong>eri kadar araştırmaolmadığı için GDO’lu soya ür<strong>et</strong>iminde kullanılan glifosatın, insan vücuduna <strong>et</strong>kileribelirsiz. Yasal boşluklar sebebiyle bilmeden bu maddeyi tük<strong>et</strong>iyor olabiliriz.Ür<strong>et</strong>iciler,bölgede yaşayanlarve tük<strong>et</strong>icilerherbisitlere maruzkalıyorAvrupa Birliği’nde yapılan büyük ölçekli hayvancılık,genellikle soya fasulyesine, özelliklede gen<strong>et</strong>iği değiştirilmiş soya fasulyesinedayanıyor. Gen<strong>et</strong>ik değişikliğin tek “olumlu”<strong>et</strong>kisi bitkinin glifosata dirençli <strong>hal</strong>e gelmesi. Bumadde, geniş sprektrumlu bir herbisit olup topraktagen<strong>et</strong>iği bu maddeye dirençli olacak şekildeözel olarak değiştirilmiş olmayan tüm bitkileriyok <strong>et</strong>mek için kullanılıyor.Glifosat, yabani otlara karşı dünyada enyaygın biçimde kullanılan kimyasal ilaç olarakbiliniyor. 1970’lerde Amerikalı Monsantoşirk<strong>et</strong>i tarafından patentlenen bu ürün, Roundupadı ile piyasaya sürüldü. Dünyanın en büyüktohum ür<strong>et</strong>icisi olan Monsanto, dünyadakitoplam glifosatın yarısını ür<strong>et</strong>iyor. 2011 yılındaşirk<strong>et</strong>in n<strong>et</strong> satışlarının %27’sini bu madde oluşturdu.Patentin süresi ABD dışındaki ülkelerde1991’de Avrupa Birliği’nde ise 2000’de dolduğuiçin Monsanto’nun BASF, Syngenta ve Bayer gibikendi glifosatlı herbisitlerini ür<strong>et</strong>en rakip kimyaşirk<strong>et</strong>lerine karşı pazar payını koruyabilmesi yenibir strateji geliştirmesine bağlıydı. Monsanto “RoundupReady” adı verilen gen<strong>et</strong>iği değiştirilmişve glifosata dayanıklı tohumları piyasaya sürdü.Başa çıkması kolay bir yabani ot kontrolü programısunan Monsanto, çiftçileri Roundup Readysoya, mısır ve şeker pancarı ekmeye ve gerekliherbisitleri kullanmaya teşvik <strong>et</strong>ti.Glifosata dayanıklı soya fasulyeleri şu an dünyanınen çok satan GDO’lu ekini oldu. Şu an dünyadaür<strong>et</strong>ilen GDO’lu ekinlerin %85’i herbisite dirençlive bunun büyük çoğunluğunu MonsantoRoundup Ready tohumları oluşturuyor. Kuzey veGüney Amerika’da toplam 85 milyon hektarlıkalanda ekilen, Çin ve Avrupa Birliği’ne ihraç edilenglifosata dayanıklı soya fasulyeleri yoğun hayvancılıkür<strong>et</strong>iminde kümes hayvanları, domuz vesığır yemi olarak kullanılıyor. AB’nin GDO <strong>et</strong>ik<strong>et</strong>lemeyasalarında bulunan bir boşluk sayesinde,GDO’lu yemle beslenmiş hayvanlardan elde edilen<strong>et</strong>, süt ürünleri ve yumurtalar piyasada üzerinde“GDO’lu” <strong>et</strong>ik<strong>et</strong>i olmaksızın satılabiliyor.Peki <strong>et</strong> severler neden endişelenmeli? Çünküinsanların tük<strong>et</strong>tiği hayvan ürünlerinde glifosatkalıntıları bulunabilir ve bu maddenin, insan sağlığına<strong>et</strong>kileri konusunda çok ciddi şüpheler var.Problem, glifosatın sistemik bir herbisit olmasındankaynaklanıyor. Bu, kimyasalın bitkinin içindeköklerden dallara, yapraklara ve meyveye doğruilerlediği anlamına geliyor. Yani ürün yıkanıncaglifosfat geçmiyor ve pişince yok olmuyor. Gıdalardondurulmuş, kurutulmuş ya da işlenmiş deolsa glifosat kalıntıları varlığını bir yıldan fazlasürdürebiliyor.Demek ki; GDO’lu yemle beslenen hayvanlarinanılmaz miktarlarda glifosat kalıntısı tük<strong>et</strong>iyor.Endüstrideki araştırmalar, izin verilen miktardaglifosatın bulunduğu yemle beslenen hayvanların,yemin içindeki glifosat kalıntısı düşük seviyedede olsa hayvanın sütünde, yumurtasında, hattaciğerinde ve böbreklerinde kalıntı gözlemlenebil-Glifosat- ani artışABD’de yıllık ürün bazında kullanım milyon pound /milyon kilogramABD’de glifosata dirençli ekinler: ekili arazilerdekiyüzdelik paylarUSDA ERS200920082007200620052004200320022001200019991998199719961995199419930 50 100 150 200MısırSoya fasulyesidiğer25 50 75 100kilogramspounds1009080706050403020100Soya fasulyesiMısır1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 200848ET ATLASI
GDO‘lu ürünleri kabul edenler ve reddedenlerÜlkeler bazında GDO’lu ekim alanları, milyon hektar9’dan fazla3–91–30.01–10FAO, centerforfoodsaf<strong>et</strong>y.orgGDO’lu yiyeceklerle ilgilikurallar (yem-hariç)YasakEtik<strong>et</strong>leme zorunluluğu:GDO’lu bitkilerden ür<strong>et</strong>ilen bütün gıdalar<strong>et</strong>ik<strong>et</strong>lenmelidir. “Kasıtlı olmayan ve teknik olarakönlenemez bulaşmaların yüzde 0.9’un altındakalanları hariçtir.” GDO’lu yemle beslenenhayvanların ürünlerinde <strong>et</strong>ik<strong>et</strong>leme yok.Birçok üründe. Eğer GDO oranı%1’i geçmiyorsa <strong>et</strong>ik<strong>et</strong>leme gerekli değil.Birkaç ürün için. Çok fazla istisna varAvrupa ülkelerinde GDO’lu ürün ekimi yasakET ATLASIdiğini ortaya koyuyor. Avrupa Gıda Sağlığı Otoritesi(EFSA) hayvansal ürünlerdeki glifosat kalıntılarıkonusunu incelemeyi planlıyor.1996’da ABD Çevre Koruma Ajansı, soya fasulyelerindekiyasal glifosat kalıntısın üst sınırını 0.1mg/kg’den 20 mg/kg’ye yükseltti. Ve bu seviye, nihay<strong>et</strong>indeuluslararası maksimum seviye olarakkabul gördü. Bu değişiklik GDO’lu tohum ekimlerininilk yılında yapıldı. Kanıtlara göre glifosatamaruz kalındıktan 1 hafta <strong>son</strong>ra bile maddenin%1’i hâlâ vücuttan atılmamış oluyor. Bu madde,çok sık ve yaygın bir biçimde kullanıldığındanpek çok insan bu maddeye düzenli olarak maruzkalıyor. Fakat buna “gerçek hayatta” maruz kalınması,yani düşük seviyedeki glifosata uzun sürelimaruz kalmanın insan sağlığına <strong>et</strong>kileri henüzaraştırılmış değil. Ve şu ana kadar AB, it<strong>hal</strong> edilenGDO’lu soya fasulyelerini glifosat kalıntılarınadair resmi bir teste tabi tutmadı.Dünyanın bazı bölgelerinde bu madde genişarazilere püskürtülüyor. Bu yapılırken soya fasulyesitarlasının çevresindeki diğer ekinler ya da bitkilerdikkate alınmıyor. Sonuçta yerel biyoçeşitlilikciddi şekilde zarar görüyor. Ayrıca bu madde,yeraltı sularına da karışabiliyor. Yakınlarda yaşayanlarya da o bölgede bulunanlar bu maddey<strong>et</strong>ekrar tekrar maruz kalmış oluyor.Bu durumun ciddi <strong>son</strong>uçları olabilir. Glifosatın,insanların hormonal sistemine zarar verdiği,anne karnında geçen süre gibi hayatın belirli saf<strong>hal</strong>arındamaruz kalındığında geri dönüşü olmayan<strong>et</strong>kiler yaratabildiğine dair pek çok kanıt var.Ayrıca, glifosat içeren herbisitlerin “genotoksik”olduğu, yani hücrenin DNA’yı doğru şekilde kopyalamave çoğalma kabiliy<strong>et</strong>ine müda<strong>hal</strong>e <strong>et</strong>tiği,bu sayede potansiyel gen<strong>et</strong>ik mutasyonlarayol açtığı ve kanser riskini arttırdığı kanıtlandı.Ekvator ve Kolombiya’da glifosatlı herbisitler kokainür<strong>et</strong>imini kontrol <strong>et</strong>mek için kullanılıyorve araştırmalar <strong>son</strong>ucunda ilacın püskürtüldüğüdönemlerde gerçekleşen gen<strong>et</strong>ik hasarlarve düşük oranlarında artış tespit edildi.Arjantin’in soya y<strong>et</strong>iştirilen Chaco bölgesindekanser vakaları <strong>son</strong> on yılda üç kat arttı. GüneyAmerika’da soya y<strong>et</strong>iştirilen her yerde doğuştangelen kusurlardaki artış ile ilgili raporlar yayınlanıyor.Paraguay’da yapılan bir çalışmaya göreglifosat püskürtülen tarlalara 1 km mesafede yaşayankadınların çocuklarının doğuştan kusurluolma ihtimalleri normalin en az iki katı.Arjantin’deki pestisit kullanımıMilyon kilogram cinsinden satılan pestisit, çoğu glifosat içeriyor20132009200520011997Çiftçiler dahaçok kimyasalkullandıkça y<strong>et</strong>kililerde izin verilen sınırlarıyükseltiyor0 50 100 150 200 250 300 350REDUAS/CASAFE49
Change language