You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
KÜMES HAYVANLARININ BOLLUĞU:TAVUKLAR LİDERLİĞİ ELE GEÇİRİYORGelişmiş ülkelerde tavuk ür<strong>et</strong>imi sığır ür<strong>et</strong>imini geçti. Tavukçulukda oldukça sanayileşti. Asya’da da tavuğa talep sürekli artıyor. Domuzve sığır tük<strong>et</strong>meyen toplumlar tavuklarıyla mutlu.Yoğun sistemlerde y<strong>et</strong>iştirilen kanatlılar52Sayılar ve oranlar 2005/2010*Toplam kanatlısayısı7.35.31.22.31.00.80.94.01.1Endüstriyel tavukçuluk artık büyük ölçüdegloballeşmiş olan hayvancılık endüstrisininen hızlı büyüyen ve en hızlı değişen sektörünüoluşturuyor. 2020 itibariyle kümes hayvanlarındakiküresel ür<strong>et</strong>im 124 milyona çıktı. Bu dasadece 10 yılda %25’lik bir artışa tekabül ediyor.Çin’deki ür<strong>et</strong>im artışı 2010’dan itibaren %37 ilebirinci sırayı alırken Brezilya %28 ile onu yakındanKanatlılar içindeyoğun sistemler5.84.70.648Doğu Avrupa ve Orta Asya1.50.657Orta Doğu ve Kuzey Afrika0.3300.116Güney Asya içinde Hindistan‘ın payı0.33.5Yoğun sistemleriniçinde yüzdelik dilimler,bölge/ülke79648690Doğu Asya ve Pasifik içinde Çin’in payıLatin Amerika ve KarayiplerSahra altı AfrikaYüksek gelir grubu ülkeleri29Yoğun sistemleriniçinde yüzdelikdilimler, küresel* Ülke sınıflandırması 2010, veriler 2005 yılından, daha güncel veri mevcut değil4653812531228FAOtakip ediyor. Ortalamanın altında kalan yerler ise%26 artış ile ABD ve %4 ile Avrupa Birliği olacak.Kümes hayvanlarının <strong>et</strong>i ise en çok Güney Asya’datalep edilecek, talebin 2050 yılına kadar yediyekatlanması bekleniyor. Bu dev büyümenin sebebiBM Gıda ve Tarım Örgütü’ne göre nüfus artışındanziyade Hindistan’daki kişi başı tük<strong>et</strong>imdeki artış.Bu ülkede yıllık tük<strong>et</strong>imin 1.05 milyon tondan9.92 milyon tona çıkarak yaklaşık 10’a katlanmasıbekleniyor. Talebin en çok arttığı yerler kentselbölgeler, buradaki talep kırsalın iki katına yakın.Peki insanlar diğer <strong>et</strong> çeşitlerini değil de nedentavuğu, tercih ediyor? Bunun sebeplerindenbiri fiyat. Kümes hayvanı ür<strong>et</strong>mek diğer hayvanlarıür<strong>et</strong>mekten çok daha ucuz. Yemlerin pa<strong>hal</strong>ılaşmasısebebiyle bu ür<strong>et</strong>imin maliy<strong>et</strong>i artacak olsada kümes hayvanları sığırlara göre yemi daha verimlibir biçimde dönüştürebiliyor. Sığır ve domuzunaksine tavuk yemeye dair dini ya da kültürelkısıtlamalar da az. Ayrıca <strong>et</strong> tük<strong>et</strong>iminin insanlarıngeleneksel olarak tavuğa yöneldiği yerlerdedaha da artması bekleniyor.Bunun <strong>son</strong>ucu olarak kümes hayvanı ür<strong>et</strong>imide artacak. Günümüzde çok sayıda tavuk arkabahçelerdeki kümeslerde y<strong>et</strong>iştiriliyor. Bu küçükür<strong>et</strong>im birimlerinin yerini daha büyük tesislerininalması bekleniyor. Yem farklı bölgelerde ür<strong>et</strong>ilipnakledilecek ve ür<strong>et</strong>im daha konsantre <strong>hal</strong>egelecek. Canlı kuş pazarları ve bisikl<strong>et</strong>li satıcılarpek kalmayacak. Çok sayıdaki küçük kesimhaneve perakende satış noktasının yerine daha az sayıdaama daha büyük kesimhaneler ve perakendedükkânları açılacak.Çin’in kümes hayvanları ür<strong>et</strong>imi hızla sanayileşiyorve bu ür<strong>et</strong>imin %70’i piliçler ve yumurtazamanı geçmiş tavuklardan oluşur. McDonald’sve KFC gibi fast food zincirlerinin ve süpermark<strong>et</strong>lerinpatlamasıyla tavuk talebi arttı ve ür<strong>et</strong>im debüyük ölçeğe doğru kaymaya başladı. Milyonlarcaküçük kümes hayvanı ür<strong>et</strong>icisi yok oldu, 1985-2005 yılları arasında ise 70 milyon ür<strong>et</strong>ici sektörüterk <strong>et</strong>ti. Küçük çiftlikler önemini kayb<strong>et</strong>ti.1998’de kümes hayvanları sektöründe 2000 başınaltındaki çiftlikler, ülkedeki tavuğunun %62’siniür<strong>et</strong>irken, 2009 itibariyle bu çiftliklerin ür<strong>et</strong>imdekipayı %30’a geriledi. Bu arada 100 milyon baştanbüyük devasa çiftliklerin payı 1998’de %2 iken2009’da %6’ya çıktı.Gıda güvenliği açısından bu dev sürüleri idare<strong>et</strong>mek zor. Pek çok endüstriyel ür<strong>et</strong>ici, yemlereET ATLASI