okulu terk k‹m‹

III. BÖLÜMTÜRKİYE’DE İLKÖĞRETİM OKULLARINDAOKULU TERKİN NEDENLERİ VE SONUÇLARINAİLİŞKİN SAHA ARAŞTIRMA ÇALIŞMASI VE TEMELBULGULARIGİRİŞOkulu terk kavramını literatürdeincelediğimizde tanımı üzerinde kesinbir anlaşmaya varılmış olmadığıgözlenmektedir (Crowder and South,2003; Entwistle, et al, 2005; Christensonand Thurlow, 2004). Saha çalışmasındabenimsenen okulu terk kavramı çok dahagenel bir çerçeveyi kapsamaktadır; sekizyıllık zorunlu eğitimi tamamlamadan,ölüm dışında başka nedenlerle okuldanayrılmış ve başka bir eğitim kurumunadevam etmeyen çocuklar okulu terk etmişolarak tanımlanmışlardır.Eğitimde ve Toplumsal Katılımda CinsiyetEşitliğinin Sağlanması Projesi kapsamındayürütülen bu çalışma ana projenin çalışmailleri olan İstanbul, Diyarbakır, Şanlıurfave Mardin’in yanı sıra okulu terkin ağırlıklıolarak görüldüğü Konya ve Erzurum’dauygulanmıştır.Okulu terk davranışının nedenlerini vesonuçlarını incelemek amacıyla yapılansaha araştırmasında iki farklı aşamadanitel ve nicel yöntemler uygulanmıştır.Nitel yöntemde okulu terk etmiş çocuklar,çocukları okulu terk etmiş anne -babalarve ilköğretim okullarında görev yapanöğretmenler ve okul idarecileri ilebirebir görüşmeler yapılmıştır. Yaklaşık6 aylık bu süreçte, aileler evlerindeziyaret edilmiş ve okullara gidilmiştir.Bu yöntem okulu terk sorununa birincielden bir bakış açısı kazanılmasınısağlamış, kişilerin deneyimlerini kendiifadeleri ile duymamızın yanı sırayaşam şartlarını anlamamıza yardımcıolmuştur. Nitel yöntemin sonuçlarıokulu terk sorunu hakkında kapsamlı vedetaylı bilgi sunmakta ancak tek başınayeterli olmamaktadır. Bu yöntemlegörüşülen kişilerden alınan bilgileringenelleştirilmesi için daha büyüksayıda bir gruptan bilgi almak ve buverileri istatistiklerle desteklemekgerekmektedir. Bu amaçla, sahaçalışmasının ikinci aşamasında nitelveriler ışığında hazırlanmış olananketlerle toplam 2356 kişinin katıldığıkapsamlı bir nicel çalışma yapılmıştır.Her iki çalışmanın verileri birbirindenbağımsız olarak analiz edilmiş veraporlanmıştır. Nitel yöntem bizeokulu terk sorunun aktörlerinin özneldüşünceleri, yorumları ve önerilerihakkında bilgi verirken, nicel yöntemnesnel veriler elde etmemizi sağlamıştır.Bulgular karşılaştırıldığında, nitel venicel verilerin büyük ölçüde birbirinidesteklediği görülmektedir.Aşağıdaki bölümlerde çalışmanınmetodolojisi, ardından da bulgularanlatılmaktadır.27