okulu terk k‹m‹

ŞEK‹L. 9 İLLERE GÖRE GÖÇ ORANLARIailelerde 97.08YTL’dir, bu da ailenin nüfusu ile ilgilidikkat edilmesi gereken bir durumdur. Daha önce debelirtildiği gibi okulu terk eden çocukların ailelerindekiçocuk sayısı 5.46 iken okula devam eden çocuklarınevlerindeki çocuk sayısı 3.87dir.Şekil.9’da görüldüğü gibi göçün en yoğun olduğu ilbu çalışma örnekleminde İstanbul’dur. Okulu terkinekonomik nedenlerini il temelinde incelediğimizdedikkate değer sonuçlardan biri göçün yalnızcaİstanbul ve Mardin’de okulu terk davranışını etkilemişolmasıdır (Bakınız Ek.1 Tablo. 5). Ancak Mardin’degöç eden çocukların okula devamlarının daha yüksekolduğu saptanmıştır. (Mardin’de elde edilen bu bulguanket çalışmasının yoğunlukla Kızıltepe ilçesindeyapılması ve bu ilçenin tarihsel ve toplumsal olarakoldukça politik ve eğitimli olmasıyla açıklanabilir.)Göç değişkeni büyük olasılıkla diğer değişkenlerle deetkileşime girip farklı açılardan okulu terk davranışınıetkilemektedir. Örneğin babanın düzenli işi olduğudurumlarda ailenin göç yaşamış olup olmamasıokulu terk davranışını etkilememektedir. Yine aynışekilde aile herhangi bir şekilde sosyal sigorta sistemiiçindeyse göçün etkisi görülmemektedir. Diğer ilginçbir bulgu evde Türkçe konuşulmuyorsa okulu terkdavranışında göçün etkisi görülmemektedir. Ailedekişi başına düşen aylık harcama 70 YTL’nin altındaysa(medyan) göç okulu terk davranışı üzerinde etkiliolmaktadır. Kısacası göç kendi başına çok etkiliolmamakla birlikte yarattığı ekonomik ve istihdamsorunları üzerinden okula devamı etkilemektedir.Tekrar il karşılaştırmalarına dönecek olursak,çocuğun eve gelir getirecek bir işte çalışması, Erzurumdışında diğer bütün illerde, okulu terk davranışıylailişkilidir. Ailelerin çocuklarını okula göndermedekimaddi zorlukları il bazında karşılaştırılınca, sadeceDiyarbakır ve İstanbul’da çocuğu okulu terk etmişailelerin devam etmekte olanlara göre dahazorlandıkları görülmektedir.Ekonomik göstergeler okulu terk eden ve devam edenkız ve erkek çocuklar için ayrı ayrı karşılaştırıldığındaTablo 19 ortaya çıkmıştır:Tablo.19’daki bütün ekonomik göstergelerde kızerkekfarkı anlamlı bulunmuştur. Ev sahibi olmama,göç etmiş olma, babanın düzenli işi olmaması kızçocukların okula devamını erkek çocuklara göredaha fazla etkilemektedir. Ancak tarlada ya da başkayerde çalışma anlamlı olarak erkek çocuklarda dahayüksektir ve çalışan erkek çocukların okula devamoranı kızlara göre daha düşüktür. Şekil.10, okuluterk eden çocuklar arasında illere göre kız ve erkekçocukların bir işte çalışma oranını göstermektedir.Kız çocukların çalışması en fazla İstanbul’da dikkatiçekmektedir. Bu bulgu derinlemesine görüşmelersonucu elde edilen izlenimlerle örtüşmektedir. Annebabalargöç etmeden önce kendi yaşadıkları yerlerdekız çocuklarının çalışmasına kesinlikle izin vermezkenİstanbul’a geldikten sonra bu toplumsal baskıdankurtulup ağırlaşan ekonomik şartların da etkisiylekız çocuklarının çalışmasına engel olmamaktadırlar.45