okulu terk k‹m‹

Tablo.24’de verilmiştir. Okula aidiyet ve öğretmenleiletişim okulla ilgili nedenlerin en önemlileri olaraköne çıkmıştır. Okula aidiyet ölçeğindeki bir birimlikartış öğrencinin okulda kalma ihtimalini 2.8 katartırmaktadır (% 178). Bunun yanı sıra öğretmenleiletişim ölçeğindeki bir birimlik artış öğrencininokula devam etme ihtimalini 1.5 kat artırmaktadır.Okuldaki güvenlik sorunları ile ilgili bir birimlik artışise öğrencinin okulu terk etme ihtimalini 0,7 katartırmaktadır (% 27). Okula aidiyet değişkeninin büyükölçüde öğretmenle ilgili sorulardan oluşturulduğugöz önüne alındığında öğretmenlerin okulu terk venedenleri hakkındaki tutum ve algılarının önemiyadsınamaz.Bundan sonraki bölümde öğretmen anketlerindenelde edilen okulu terk nedenleri algıları ve öğretmentutumları üzerinde durulmaktadır.4. Öğretmenlerin Okulu Terk Sorunu Hakkındaki AlgıVe TutumlarıÖğretmenlerden ilköğretimin en önemli sorunlarısıralamaları istendiğinde okulu terk oldukça sonlardayer almaktadır (Tablo 25). En önemli sorun olaraköğretmenler ailelerin eğitimsizliği ve sınıflarınkalabalıklığını ifade etmişlerdir. Okulu terk sonlardayer almakla beraber hem nitel hem nicel çalışmanınbulgularında gördüğümüz gibi ailenin eğitimsizliğiokulu terkin etkin nedenlerinden biri olarak süreklikarşımıza çıkmaktadır. İlginç bir sonuç öğretmenlerinTABLO. 25 ÖĞRETMENLERE GÖRE8 YILLIK EĞ‹T‹M‹N EN ÖNEML‹SORUNUÇok Önemli (%)Ailelerin eğitimsizliği 81Sınıfların kalabalıklığı 79Okul açığı 68Öğretmen açığı 66Öğretmenlerin kalitesi 60Güvenlik 59Müfredat 55Okulu terk 50Dil sorunu 40% 60 oranında öğretmen kalitesinden bahsetmişolmalarıdır. Bu tespit okul ve öğretmenlerle ilgiliokulu terk bulgularımızla örtüşmektedir. Diğer birilginç bulgu derinlemesine görüşmelerde çok sıklıklakarşımıza çıkan ve öğretmenler tarafından kesinçözüm bekleyen sorunlardan biri olan dil sorunununnicel verilere yansımamış olmasıdır. Dil sorunu % 58 ileen yüksek Diyarbakır’da izlenirken en düşük % 28.6 ileŞanlıurfa’da izlenmiştir.Birinci bölümde belirtildiği gibi, çocuklar okulubırakma kararının sorumluluğunu genel olaraküzerlerine almış, anneler de bunu desteklemişlerdi.Ancak karşılaştırmalı analizler, bu durumungörüldüğü gibi olmadığını, çocukların doğrudanveya dolaylı ailevi etkiler sebebiyle bu karar›vermek zorunda kaldığın› göstermişti. Öğretmenleranne ve çocuklardan farklı olarak okul bırakmakararının en fazla baba tarafından (% 71) verildiğinisöylemektedirler. Bunu çocuk (% 24.5) ve anne(% 3.7) izlemektedir. Öğretmenlerin gözlemlerinegöre çocuklar okulu en fazla beşinci (% 24.9) ve altıncısınıfta terk etmektedirler (% 34.9).Öğretmenlere göre okulun ortalama olarak terkedildiği sınıf açısından iller arasında bir farkgözlenmemektedir (Bakınız Ek.1, Tablo.7). Beşincisınıftan altıncı sınıfa geçmede okulu terk konusundaçok önemli bir kopma yaşanmaktadır. Bu bulgu dahasonra tartışılacak olan politika önerileri için önemtaşımaktadır. Beşinci sınıftan altıya geçildiği döneminkız çocukların ergenlik dönemine denk gelmesi,8 yıllık zorunlu eğitim öncesi 5 yıllık eğitimalışkanlıklarından ve algılarından kurtulamamışolmak ve derinlemesine görüşmelerde de gözlendiğiüzere ailelerin beşinci sınıf sonunda “resmi birdiploma” alınacağı yanılgısı terkin bu sınıflardayoğunlaşmasını açıklamaktadır.İller arası karşılaştırmalarda, öğretmen gözlemlerikız çocukların en fazla Konya ve Şanlıurfa’da okuluterk ettiğini, erkek çocuklar içinse oranların en yüksekDiyarbakır’da olduğunu göstermektedir.Bir örnek oluşturması amacıyla, öğretmenlere genelolarak terk sorunu hakkındaki gözlemlerinin yanındakendi sınıf ve okullarında yaşadıkları terk sorunuhakkında da sorular sorulmuştur. Katılımcıların % 30’uokulu bırakma sorunu ile sık karşılaştığını söylemiştir.Bu sorun iller bazında farklılık göstermektedir(BakınızEk.1, Tablo.8). İstanbul ve Erzurum’daki öğretmenlerokulu terk sorunu ile çok sık karşılaşmadıklarınısöylemektedirler. Öğretmenlerin son 3 yılda okuluterk eden öğrencileri ortalama 5 kişidir. İçindebulunulan senede ise ortalama olarak 3 kişinin sınıfıbıraktığı söylenmiştir. Buna rağmen, bir okulda bir51